in opbouw


2025/3

  • Van Sint-Gillis naar Baasrode en Opdorp: de zoektocht naar Anna Catharina De Clercq

Auteur: Steve De Maeyer
Wat begon als een ontbrekende geboortedatum groeide uit tot een genealogische ontdekkingstocht die Baasrode, Sint-Gillis en Opdorp verbindt.
Wanneer de familie Van der Straeten in oude registers opduikt, blijken cruciale data te ontbreken. Dankzij nauwgezet archiefonderzoek reconstrueert Steve De Maeyer het leven van Anna Catharina De Clercq en haar verwanten. Een fascinerend kijkje in achttiende-eeuwse familierelaties tussen Baasrode en de omliggende dorpen.

  • Bostroeës: een verdwijnende taal

Auteur: Johan Buys
“Nog enkele generaties… en het Bostroeës is weg.” Het Baasroodse dialect verdwijnt sneller dan ooit. Johan Buys onderzoekt waarom en bekijkt wat we nog kunnen bewaren. Een nuchtere maar ontroerende reflectie over dialecten, identiteit en erfgoed, met een vleugje humor en realisme.

    • Heirbaan Kermis in 1973

    Auteur: Steve De Maeyer
    Een blik terug naar het dorpsleven van de jaren ’70: de Heirbaan vierde zijn jaarlijkse kermis, met duivenvluchten, loopwedstrijden en drie cafés als kloppend hart. We reconstrueren het programma en brengen de sfeer van toen tot leven. Een nostalgische reis naar een Baasrode vol verenigingen en volksplezier.

    •  De Nieuwjaarsbrief: eeuwen van wensen

    Auteur: Steve De Maeyer
    De nieuwjaarsbrief is meer dan een kinderlijk ritueel. Hij weerspiegelt eeuwen van sociale waarden, familiebanden en volkskunde. We schetsen hoe dit gebruik evolueerde van mondelinge wensen tot kalligrafische kunstwerkjes en digitale berichten als een traditie die verbindt, gekoppeld aan Baasroodse wensen.

    • De familie Geyssens te Baasrode

    Auteur: Steve De Maeyer
    De auteur reconstrueert de kroniek van de familie Geyssens, die in de 18e eeuw uit Lebbeke kwam en in Baasrode bloeide. Via akten en bidprentjes ontrafelt hij hun verhaal, in het Dorp en langs de Bookmolenstraat, tot de naam voorgoed verdween.


    2025/2

    • En toen viel de dood uit de lucht

      Auteur: Bob Colpin

      In de nacht van 24 op 25 oktober 1944 wordt de wijk Nieuwen Briel in Baasrode getroffen door een V1-bom. Vijf inwoners komen om, tientallen huizen worden verwoest. Bob Colpin reconstrueert nauwgezet wat er gebeurde, met archiefbrieven, getuigenissen en familiefoto’s. Via het lot van de families De Batselier, Van der Straeten, Reinaud, Spinoy en Van Praet ontstaat een indringend beeld van de oorlog aan de Schelde en van hoe nabestaanden nadien hun leven hernamen.

    • Bostroeës

      Auteur: Johan Buys

      In dit luchtige maar taalkundig rijke stuk laat Johan Buys de lezer kennismaken met de kleurrijke bijnamen en typeringen uit het Baasroodse dialect. Van “ne pikkelpoeët” tot “een strekewauëf”: elk woord vertelt iets over karakter, humor en volksaard. Met verwijzingen naar Wannes Van De Velde en een flinke dosis relativerende glimlach toont Buys hoe taal tegelijk speels, scherp en warm kan zijn.

    • De watertoren van Baasrode

      Auteur: Steve De Maeyer

      Eeuwenlang haalden de Baasrodenaren hun water uit pompen en putten tot in 1982 de imposante watertoren aan de Broekstraat werd ingehuldigd. Steve De Maeyer beschrijft de lange evolutie van waterwinning en -distributie, van de dorpspomp tot moderne infrastructuur. Hij kadert de Baasroodse toren in de geschiedenis van de Vlaamse watervoorziening en toont hoe techniek en architectuur samen een nieuw dorpsgezicht vormden.

    • Hoe een hofstede aan de Nieuwen Briel overging van Meysman naar Moernaut

      Auteur: Steve De Maeyer

      Aan de Schelde, op de hoek van de Nieuwen Briel, lag in de achttiende eeuw een hofstede die generaties lang werd bewoond door lokale families. De Maeyer volgt het eigendom van Jan Meysman naar Judocus Moernaut en hun nazaten, op basis van landboeken, huwelijksregisters en oude kaarten. Het resultaat is een familiekroniek die tegelijk de sociale en geografische geschiedenis van Baasrode blootlegt.

    • De Klauëne Prins

      Auteur: Johan Buys

      Antoine de Saint-Exupéry’s klassieker De Kleine Prins kreeg een nieuwe stem in het Baasroods dialect. Johan Buys vertaalde het verhaal met zorg en liefde voor taal, waardoor het prinsje, zijn roos en zijn planeet dichter bij huis lijken dan ooit. De uitgave, fraai vormgegeven en uitgegeven met harde kaft, is een eerbetoon aan verbeelding, wijsheid en streektaal.


    2025/1

    • Oorlogsbuit in Baasrode (1919)

      Auteur: Steve De Maeyer

      Na de Eerste Wereldoorlog bleef in Baasrode onverwacht Duits materiaal achter: van een pony tot zakken aardappelbloem en eiken stammen. De Maeyer reconstrueert hoe de Belgische staat deze “oorlogsbuit” in 1919 openbaar verkocht. Een levendige inkijk in de chaos na de oorlog en de inventiviteit waarmee men de schade trachtte te compenseren.

    • Bostroeës – het Baasroods dialect vandaag

      Auteur: Johan Buys

      Een liefdevolle en praktische gids door het levend erfgoed van Baasrode: waar je nog authentiek Bostroeës kunt horen, hoe het dialect bewaard blijft in toneelstukken, boeken en digitale archieven. Buys verbindt nostalgie aan modern erfgoedwerk en nodigt lezers uit zelf online op ontdekking te gaan in woorden, klanken en herinneringen.

    • De Klauëne Prins

      Auteur: Redactie

      Een unieke uitgave: Le Petit Prince vertaald in het Baasroods dialect door Johan Buys. Dit werk plaatst Baasrode in een rij van Vlaamse dialectvertalingen en benadrukt hoe dialect ook vandaag een volwaardige literaire taal kan zijn. De heemkring ondersteunt de uitgave met trots en ziet het als een mijlpaal in het behoud van lokaal taal-erfgoed.

    • Kwartierstaat van Constant Albert Rens (1910–1961)

      Auteur: Steve De Maeyer

      Een genealogische verkenning van de circusartiest Albert Rens en zijn voorouders, met wortels in de Broekkant en banden met Sint-Gillis, Buggenhout en Lebbeke. De Maeyer weeft persoonlijke geschiedenis, oorlogservaringen en dorpsleven samen tot een intiem portret van een Baasroodse familie die de tijd en grenzen overstijgt.

    • Petten Callaert, de sjampetter van Baasrode

      Auteur: Robert Peeters (met inleiding en toelichting door Steve De Maeyer)

      Het kleurrijke levensverhaal van Petrus Callaert, veldwachter en volksfiguur. Van oorlogsweerstander tot lokale wetshandhaver met honderden processen per jaar: altijd geliefd én gevreesd. Een stuk levendige lokale geschiedenis vol anekdotes, humor en menselijke warmte.


    2024/3

    • Baasrode tijdens de Hollandse Oorlog (1672–1678) – deel 2

    Auteur: Bart De Bondt
    In dit tweede deel vervolgt Bart De Bondt zijn indrukwekkende reconstructie van de Baasroodse geschiedenis tijdens de Hollandse Oorlog. Met minutieuze verwijzingen naar de bronnen schetst hij hoe Baasrode het toneel werd van plunderingen, ziekte en bezettingen. Franse en Spaanse troepen doorkruisen het dorp, het konvooischip wordt in brand gestoken en de pest eist een tiende van de bevolking. Toch tonen de archieven ook het herstel: de herstelling van de kerktoren en het hergieten van de klok “Ursmarus”. Een meeslepend en gedetailleerd tijdsbeeld van oorlog en overlevingsdrang aan de Schelde.

    • Een ongeluk met de ‘ottomabiel'

    Auteur: Steve De Maeyer
    Een charmant stukje uit het begin van de 20e eeuw, opgegraven uit de krant De Werkman (1910). Steve De Maeyer brengt het tragikomische verhaal van Jan Francolle, officieel Joannes Franciscus Franconelle, die in 1910 in aanvaring kwam met een “ottomabiel”, een zeldzaamheid in die tijd. Het korte stukje vormt tegelijk een venster op de opkomst van het autoverkeer en de kleine menselijke drama’s die daarmee gepaard gingen.

    • Een vliegende bom in de Rosstraat

    Auteur: Honoré Vinck
    Een persoonlijke getuigenis van de auteur die als kind ooggetuige was op 12 november 1944, toen een V1-bom insloeg vlak bij de Rosstraat. Honoré Vinck beschrijft levendig hoe Engelse soldaten in “Villa Bal” zijn familie te hulp schoten, hoe huizen trilden, ramen sprongen en hoe zijn buurt er toen uitzag. De bijdrage evolueert tot een zoektocht naar de precieze feiten en de soldaten die toen in Baasrode gelegerd waren, een waardevolle oproep tot collectief geheugen.

    • Bostroeës

    Auteur: Johan Buys
    In dit vervolgstuk duikt Johan Buys opnieuw in het Baasroodse dialect. Deze keer onderzoekt hij de invloed van het Frans op het “Bostroeës”. Met talrijke voorbeelden toont hij hoe leenwoorden uit het Frans — van velo tot toernavies — hun weg vonden in het dagelijks taalgebruik. Buys koppelt taalkundige observaties aan een cultureel verhaal over prestige, identiteit en sociale verhoudingen in Vlaanderen. Een leerrijk en luchtig overzicht dat het dialect eer aandoet.

      • De familie Penninger te Baasrode

      Auteur: Steve De Maeyer
      Een genealogische studie die de familie Penninger volgt van Zeeland naar het Dendermondse, met vertakkingen in Baasrode. De Maeyer traceert zorgvuldig de opeenvolgende generaties, van Bruno Penninger (°1818) tot de takken die zich in de Broekkouter en langs de Baasrodestraat vestigden. Een mooi voorbeeld van hoe familiesporen lokale geschiedenis verankeren, en hoe twee overgrootvaders nog nakomelingen verbinden in het huidige Baasrode.

      • Het Rode Kruis afdeling Baasrode (2)

      Auteur: Steve De Maeyer
      Het vervolg op een eerder deel uit augustus 2024. De Maeyer documenteert de Baasroodse Rode Kruis-afdeling tot 1990, met aandacht voor de vrijwilligers, voorzitters en de jaarlijkse feesten in het rusthuis. Oude krantenknipsels brengen de sfeer van de jaren ’60 en ’70 tot leven. Een eerbetoon aan lokaal engagement en aan de stille vrijwilligers die een halve eeuw zorgtraditie vormgaven.


      2024/2

      • Korporaal Frans Vermeir – Kleine Held in de Groote Oorlog

      Auteur: Patrick De Landtsheer
      Het levensverhaal van Frans Adolf Vermeir (1891–1918), geboren in Baasrode en gesneuveld bij Oostnieuwkerke tijdens het bevrijdingsoffensief. Patrick De Landtsheer verweeft militair archief, familieoverlevering en lokale herinneringen tot een aangrijpend portret van een jonge landbouwer die uitgroeide tot korporaal “wegens uitzonderlijke moed”. Zijn graf bleef lang onbekend, tot recent onderzoek Houthulst aanwijst als zijn laatste rustplaats.

      • Een ‘Baesttroode’ in Lier

      Auteur: Steve De Maeyer
      Een klein artikel over migratie en naamkunde. Een zekere “Baesttroode” duikt in 1702 op als organist in Kessel bij Lier. De Maeyer volgt dit spoor als getuigenis van hoe inwoners hun dorpsnaam meenamen wanneer ze elders een nieuw leven begonnen, een knipoog naar de veerkracht van Baasrodenaren in oorlogstijd.

      • Bostroeës

      Auteur: Johan Buys
      Een luchtig dialectverhaal vol humor en herkenning. In een komisch tafereel over een Baasrodenaar in Peking laat Buys het Bostroeës fonetisch en ritmisch klinken. Een speelse hommage aan het lokale dialect, “’n sterrek merrek!”, waarmee Buys zijn lezers telkens weer een glimlach bezorgt.

        • Klokkenmakers te Baasrode

        Auteur: Steve De Maeyer
        Aan de hand van archieven en genealogie reconstrueert De Maeyer het leven van Judocus Metsers en de familie Van Dam(me), de 18de- en 19de-eeuwse uurwerkmakers van Baasrode. Een onbekende “A. Van Dam” leidt tot een fascinerend onderzoek naar lokale ambachtelijke bedrijvigheid en de link tussen horlogerie en welstand in het Dorp.

        • Baasrode tijdens de Hollandse Oorlog (1672–1678) – deel 1

        Auteur: Bart De Bondt
        Het eerste deel van De Bondts monumentale studie over de Franse inval en haar impact op Baasrode. Aan de hand van archiefstukken, kranten en militaire verslagen schetst hij hoe het dorp gebukt ging onder brandschattingen, plunderingen en zware belastingen, maar ook hoe de Baasroodse konvooivaart en scheepshandel bleven standhouden.

        • Het Baasroodse Rode Kruis (1)

        Auteur: Steve De Maeyer
        Start van een reeks over de plaatselijke afdeling van het Rode Kruis, opgericht in 1936. De Maeyer documenteert de pioniersrol van Anna Maria Van Liempt, de hulpacties bij de overstromingen van 1953 en de bloei in de jaren ’60 met EHBO-cursussen in samenwerking met de Union Margarinière. Een eerbetoon aan de sociale inzet van Baasrodenaren door de decennia heen.


        2024/1

        • Een herinneringsprentje

        Auteur: Steve De Maeyer
        Een klein prentje vertelt een groot verhaal. Steve De Maeyer bespreekt het communieprentje van Emmanuel De Landtsheer (1912) en schetst de religieuze en sociale context van het vroege 20e eeuwse Baasrode. Hij onderzoekt het gebruik van herinneringsprentjes, de Franse opschriften, de rol van drukker René Merckx en de veranderende kerkelijke gebruiken sinds het decreet Quam singulari (1910). Een blik op geloof, taal en klasse.

        • De strijd Baasrode – Dendermonde (4)

        Auteur: Bart De Bondt
        Het afsluitende deel van De Bondts serie over de eeuwenlange rivaliteit tussen Baasrode en Dendermonde. Van economische tegenstellingen in de 19e eeuw tot de fusie van 1977: een kroniek van eigenzinnigheid, politiek en identiteit. Met levendige archieffoto’s, citaten uit De Voorpost en het legendarische Ros Paling van 1975 schetst De Bondt hoe het dorp zijn zelfstandigheid verloor maar zijn trots behield.

        • Bostroeës

        Auteur: Johan Buys
        Een uitgebreide dialectstudie over de taalgrenzen rond Baasrode. Buys plaatst het Bostroeës in het Denderbrabantse dialectcontinuüm, vergelijkt het met omliggende dorpen (van Vlassenbroek en Sint-Gillis tot Buggenhout en Opdorp) en beschrijft de klankverschillen. De bijdrage combineert wetenschappelijke precisie met liefde voor de lokale spraak, rijk geïllustreerd met voorbeelden uit veldopnames.

          • Een woordje over knikkers

          Auteur: Steve De Maeyer
          Een speelse, maar grondige verkenning van kinderwoordenschat. Vertrekkend van de termen érrebol en meirebol (met herinneringen van Jan Fierens) ontleedt De Maeyer de oorsprong van Baasroodse knikkerwoorden. Hij vergelijkt lokale varianten uit Buggenhout, Lebbeke en Asse en schetst hoe deze volksnamen het dagelijks leven en spel weerspiegelen.

          • Paul Scheerlinck kreeg een struikelsteen te Baasrode

          Auteur: Steve De Maeyer
          Aanleiding is een struikelsteen aan de Provinciale Baan 55. De Maeyer reconstrueert het leven van Paul Scheerlinck (1900–1945), architect en verzetsman die overleed in Bergen-Belsen. Met bronnen van Aimé Stroobants en familiegetuigenissen ontdekt hij dat de steen op een verkeerd adres ligt en pleit hij voor een symbolische herplaatsing in de Palingbotterstraat. Een stuk microgeschiedenis dat herinnering en waarheidsvinding verbindt.


          2023/3

          • Baasrode en de auto

          Auteur: Steve De Maeyer

          Een klein krantenbericht uit 1927 vormt het vertrekpunt voor een reis door de Baasroodse mobiliteitsgeschiedenis. De Maeyer beschrijft hoe de eerste auto’s opdoken, welke garages de streek bedienden en hoe de auto langzaam het dorpsbeeld veranderde. Van de Fiat 501 tot de verbreding van de N17: een levendig stuk dat toont hoe de opmars van het verkeer het dorp voorgoed herschikte.

          • Bostroeës

          Auteur: Johan Buys

          Met sappige dialectverhalen en etymologische weetjes laat Johan Buys het Baasroods weer leven op papier. Aan de hand van woorden als machochel, merrebol en frinket toont hij hoe taal geschiedenis bewaart. Zijn speelse uitleg over uitdrukkingen en woorden, vaak met verrassende Franse of Bijbelse wortels, is tegelijk leerzaam en vol humor. Een liefdevolle ode aan het verdwijnende lokale dialect.

            • Over Van Damme en enkele boerderijen in de Bookmolenstraat

            Auteur: Steve De Maeyer

            Een reconstructie van de families en hoeves langs de Bookmolenstraat, met bijzondere aandacht voor de familie Van Damme. De Maeyer volgt de genealogische lijnen vanaf de 18e eeuw tot vandaag, verweven met kadastrale kaarten, erfverdelingen en foto’s. Het artikel toont hoe één familie de straat letterlijk en figuurlijk vormgaf, en eindigt met de foto van de familie Van Damme-Ringoot in 1947.

            • Baasrode in de ‘Gids voor Vlaanderen’ (1966)

            Auteur: Steve De Maeyer

            Wat schreef Jozef Van Overstraeten zestig jaar geleden over Baasrode in zijn beroemde Gids voor Vlaanderen? De Maeyer bladert door het boek en vergelijkt toen en nu. Hij bespreekt hoe Baasrode en Vlassenbroek werden beschreven, met aandacht voor kerken, kunst, industrie en horeca, en vraagt zich af hoe zo’n gids anno 2024 zou klinken.

            • Op de schoolbanken

            Auteur: Agnes De Mulder

            Naar aanleiding van het overlijden van ‘juffrouw Maria’ De Mulder (1945–2023) blikt de auteur terug op een generatie schoolkinderen uit de jaren ’80. Een klasfoto uit 1982–1983 van de Visitatieschool wordt de aanleiding voor warme herinneringen aan een geliefde, rechtvaardige en humorvolle leerkracht. Een persoonlijk en ontroerend eerbetoon.

            • Een skeelerclub te Vlassenbroek

            Auteur: Steve De Maeyer

            Wie herinnert zich nog de skeelers op de dijk van Vlassenbroek in de jaren tachtig? De Maeyer reconstrueert de korte maar enthousiaste geschiedenis van de “Vriendenkring der marathon-, langbaanschaatsers en skeelers van Vlassenbroek”, opgericht in 1989, met krantenartikels, namen van initiatiefnemers en een vleugje sportnostalgie.


            2023/2

            • Geld lenen en uitlenen

            Auteur: Steve De Maeyer
            Een merkwaardig Baasroods levensverhaal: Prosper Baetens, geboren in Merchtem, begon zijn loopbaan als beenhouwer en eindigde als bankier. De Maeyer volgt zijn parcours van winkel tot kantoor, met sporen in Boom, Baasrode en Dendermonde.

            • Bostroeës: lexicale dialectresistentie in Baasrode

            Auteur: Johan Buys
            Met veel humor en liefde voor taal maakt Johan Buys een academische studie toegankelijk: het onderzoek van Tom Van den Vreken (UGent, 2007) naar het dialectgebruik in Baasrode. Hij legt helder uit wat ‘lexicale dialectresistentie’ betekent en vat de resultaten samen: het dialect verdwijnt, maar niet zonder nuance. Ouderen spreken het nog vlot, jongeren kennen het vaak passief. Een leerrijke en luchtige kijk op hoe het Bostroeës standhoudt tegenover het Algemeen Nederlands.

              • Strijd tussen Baasrode en Dendermonde (3)

              Auteur: Bart De Bondt
              De Bondt vervolgt zijn relaas over de eeuwenlange rivaliteit tussen Dendermonde en Baasrode. In dit derde deel ontspint zich een saga vol economische belangen, havens, processen en privileges. Van het 17e-eeuwse Kuitelgem tot de triomf van Baasrode in de 18e eeuw, waar scheepsbouw en handel opnieuw bloeien. Met historische kaarten, citaten en anekdotes brengt De Bondt een sprankelend en goed gedocumenteerd beeld van hoe Baasrode zich losmaakte van Dendermondse dominantie.

              • De Kroon een klein beetje ontbloot

              Auteur: Steve De Maeyer
              Een minutieuze reconstructie van de geschiedenis van herberg “De Kroon”, ooit het hart van Baasrode, recht tegenover de kerk. De Maeyer volgt de eigenaarsgeschiedenis van de 18e tot de 20e eeuw, met genealogische verbanden, kadastrale kaarten en zelfs bouwdetails. Wat begint als een studie over één huis, wordt een rijk panorama van dorpsleven, handel, brouwerijen en sociale verhoudingen. Het slot is een charmant pleidooi om de oude huisnaam in ere te herstellen.

              • Een grafsteen in een kelder

              Auteur: Bart De Bondt
              Wanneer bij de afbraak van café Black River een ingemetselde grafsteen wordt ontdekt, ontrafelt De Bondt een verhaal dat terugreikt tot de 16e eeuw. De steen blijkt drie levens te hebben gehad: van koopman Hendrik De Mey tot griffier Willem Van Laken en later Adriaan Van den Berghe. Een fascinerend detectiveverhaal waarin lokale geschiedenis en archeologie samenkomen, eindigend met de restauratie van de steen in het Hof van Peene.

              • Langs de Mechelse Steenweg

              Auteur: Steve De Maeyer
              Een warme evocatie van Maria Josephina Vercauteren (1922–1989) en haar leven aan de Mechelse Steenweg. De Maeyer schetst het dagelijks bestaan in een buurt vol winkels, cafés en het station. Een klein portret dat tegelijk een sociaal document is over de veranderende dorpsgemeenschap van Baasrode in de twintigste eeuw.

              • Lieve De Decker (1959–2023)

              Auteur: Steve De Maeyer
              Een ingetogen maar liefdevol in memoriam voor Lieve De Decker, jarenlang de drijvende kracht achter Baceroth. Met oog voor detail, precisie en gedrevenheid zorgde ze dat “het boekje” altijd af was. De auteur beschrijft haar met warme dankbaarheid en besluit met wat ze zelf het liefst had gewild: dat de Heemkring zou blijven bestaan.


              2023/1

              • Begin van brand

              Auteur: Steve De Maeyer
              Een klein krantenbericht uit De Voorpost van 18 mei 1965 vormt het vertrekpunt voor een levendige reconstructie van een bijna-ramp in Vlassenbroek. Wanneer een wasmand vuur vat bij Jan De Saeger in de Broekstraat, dreigt het huis af te branden. De Maeyer brengt het voorval tot leven, met oog voor de realiteit van het dorpsleven in de jaren zestig: geen telefoon in elk huis, buren die hulp halen bij de pastoor, en kinderen die het “vuurkestook” duur bekopen. Een charmant inkijkje in de tijd van toen.

              • Baasroodse filantropie

              Auteur: Steve De Maeyer
              Een vergeten stukje geschiedenis: de solidariteitsactie “S.O.S. Pakistan” van 1970. Na een verwoestende cycloon in Oost-Pakistan (nu Bangladesh) zamelt Baasrode geld in voor de slachtoffers. De Maeyer reconstrueert wie betrokken was (het Rode Kruis, de brandweer, de civiele bescherming, de kerkgemeenschappen) en hoe bijna 80.000 frank werd opgehaald. Meer dan cijfers is het een verhaal over gemeenschapszin, geloof en inzet. De vergelijking tussen kerkelijke en gemeentelijke inzamelingen onthult subtiele sociale verhoudingen in het dorp anno 1970.

              • Bostroeës – Ons moedertaul

              Auteur: Johan Buys
              Met een flinke dosis humor en weemoed schrijft Buys in het dialect zelf over het Baasroods: hoe het klinkt, hoe het verschilt van wijk tot wijk, en waarom het zo moeilijk is om op te schrijven. Zijn stuk is tegelijk een liefdesverklaring aan een verdwijnende taal en een pleidooi om ze te blijven spreken. Het leest als een monoloog vol herkenning voor wie het dialect kent, maar ook als een warm eerbetoon aan de eigenheid van het dorp.

                • De familie Pipar te Baasrode

                Auteur: Steve De Maeyer
                Een diepgravende genealogische studie over een familie die anderhalve eeuw in Baasrode aanwezig was, maar waarvan de naam inmiddels verdwenen is. Van de smeden in Opwijk tot de landbouwers en vissers in Baasrode reconstrueert De Maeyer zorgvuldig de opeenvolgende generaties Pipar. Hij verweeft geboorteakten, huwelijken en overlijdens met sociale context: armoede, migratie, tegenslag en veerkracht. Een voorbeeld van hoe familiegeschiedenis lokale geschiedenis tastbaar maakt.

                • De strijd Baasrode–Dendermonde (2)

                Auteur: Bart De Bondt
                Het tweede deel van De Bondts meeslepende reeks over de eeuwenlange economische en politieke rivaliteit tussen Dendermonde en Baasrode. Deze episode bestrijkt de 16de eeuw, met de Tachtigjarige Oorlog, de Beeldenstorm en de heropbloei van de Baasroodse scheepvaart. De Bondt schrijft met vaart en detailzin, gesteund op originele bronnen. Baasrode verschijnt hier niet als randdorp, maar als spil van scheepvaart, handel en religieuze omwenteling.

                • Baasroodse frietkoten – aanvulling

                Auteur: Frans De Smedt & Patrick Van Damme (ingezonden bijdragen)
                Een smakelijke nasleep van een eerder artikel: lezers vullen de geschiedenis van de Baasroodse frituren aan. We maken kennis met Marie De Saert, de “moeder aller frietkoten”, met haar kraam op de Grote Plaats; weduwe Van Nieuwenhove, die frieten bakte tegenover cinema De Vooruit; en José Heyndrick, die het frituur overnam en later naar Puurs trok. Herinneringen aan dampende frietketels, dikke frieten en dorpsgezelligheid: Baasrode op zijn lekkerst.


                2022/3

                • IJsbloemen

                Auteur: Steve De Maeyer
                Een poëtische wintermijmering die vertrekt van een kinderversje uit 1948, opgetekend door Frans De Smedt. De Maeyer schetst het contrast tussen vroeger en nu: van ijskoude nachten onder de pannen en het ‘huiske op de koer’ tot het comfort van vandaag. Een klein tafereel dat tegelijk nostalgie oproept en een realistische blik werpt op de barre leefomstandigheden van toen.

                • Het Willemsfonds te Baasrode (slot)

                Auteur: Steve De Maeyer
                De laatste episode in een reeks over het Willemsfonds in Baasrode beschrijft de heropleving van de vereniging vanaf 1963 en haar evolutie tot de fusie met Buggenhout. Van bibliotheek en toneel tot culturele reizen en tentoonstellingen: een levendige reconstructie van zestig jaar liberaal-culturele bedrijvigheid. De Maeyer sluit af met een oproep tot nieuwe vrijwilligers die dezelfde idealen willen voortzetten.

                • Strijd tussen Baasrode en Dendermonde (1)

                Auteur: Bart De Bondt
                Een meeslepende historische reconstructie van de eeuwenoude rivaliteit tussen Baasrode en zijn machtige buur Dendermonde. De Bondt belicht hoe privileges, tolheffingen en keizerlijke beslissingen het lot van de Baasroodse haven bepaalden. Van middeleeuwse vernederingen tot economische onderdrukking: het is het relaas van een dorp dat veerkrachtig standhield tegen stedelijke arrogantie.

                • Baasrode beschreven (1)

                Auteur: Steve De Maeyer
                Een nieuwe rubriek waarin De Maeyer speurt naar vermeldingen van Baasrode in boeken en gidsen. Dit eerste luik bespreekt Een reis door Vlaanderen van Alfons Van Belder (ca. 1985), waarin Baasrode slechts zijdelings opduikt. Een beschouwing over hoe kleine dorpen vaak uit het toeristisch narratief verdwijnen, met een vleugje ironie over de slordige cartografie van de auteur.

                • Een woordje over Baasrodestraat 5

                Auteur: Steve De Maeyer
                Een minutieuze microgeschiedenis van één huis in Baasrode. De Maeyer volgt drie generaties bewoners, van arbeidersgezin tot huidige bewoonster, via akten, kranten en familieverhalen. Een mooi voorbeeld van hoe één adres een stukje dorpsgeschiedenis vertelt, verweven met sociale mobiliteit en lokale genealogie.

                • Boek Bostroeës - Baasroods

                Auteur: Johan Buys
                Een aankondiging van de herziene editie van Baasroods Dialect, oorspronkelijk uit 2006. Buys licht toe hoe de nieuwe versie — Bostroeës-Baasroods — een verdubbeling van de inhoud brengt, rijk aan gezegden, rijmpjes en volksuitdrukkingen. Een ode aan het verdwijnende dialect van Baasrode en een liefdevol pleidooi voor het bewaren van taal als levend erfgoed.

                • Op zoek naar nummer 32

                Auteur: Steve De Maeyer
                Een onderzoek naar het adres Briel 32 en de familie Van Gaever-Lissens die er woonde. Aan de hand van oude nummeringen, kaarten en familiedata brengt De Maeyer orde in een kluwen van straatnamen en huisnummers. Een klein maar intrigerend stukje, met aandacht voor detail en topografische nuance.


                2022/2

                • Een ongeluk is vlug gebeurd!

                Auteur: Steve De Maeyer
                Een charmant stukje dorpsgeschiedenis over alledaagse tegenslagen en hoe het nieuws daar vroeger mee omging. Steve De Maeyer vertrekt van een krantenbericht uit De Voorpost van 1965, over mevrouw Clothilde Van Audenrode die haar vinger bijna verloor aan een vleesmachine. Van daaruit schetst hij het warme leven rond de kleine buurtwinkels, de babbels bij de slager en de gemoedelijke tijdsgeest waarin het dorpsnieuws nog écht persoonlijk was.

                • Een Baasroodse kaart vanuit Sint-Amands verstuurd

                Auteur: Steve De Maeyer
                Een foto uit het archief van Heemkring Baceroth brengt een vergeten familieverhaal tot leven. De Maeyer ontrafelt de geschiedenis van de familie Van Damme-Verhavert, hun zonen en dochters, en een bijzondere postkaart die in 1916 werd verstuurd naar een geïnterneerde soldaat in Nederland. Wat begon als een oude kaart, wordt een minutieuze reconstructie van oorlog, censuur, en familiebanden over de grens van het Etappengebied. Een prachtig voorbeeld van hoe één document een wereld van context kan openleggen.

                • Het Willemsfonds te Baasrode (4)

                Auteur: Steve De Maeyer
                Het vierde deel van De Maeyers reeks over het Willemsfonds focust op de jaren 1932–1963. De auteur belicht de oprichting van Librado, de liberale radio-omroepafdeling in Baasrode, en volgt de opbloei en neergang van het lokale Willemsfonds door oorlog en maatschappelijke veranderingen heen. Met aandacht voor figuren als Alfons en Marcel Daman toont dit artikel hoe cultuur, politiek en idealisme elkaar raakten in een dorpscontext.

                • Frietkoten in Baasrode

                Auteur: André Delcart
                Een smakelijke duik in het culinaire erfgoed van het dorp: van de eerste houten frietbarakken tot moderne frituren. Delcart beschrijft de evolutie van frietkoten, hun ambacht en hun sfeer. Hij schetst hoe de Baasroodse frietcultuur ontstond, groeide en verdween uit het straatbeeld maar voortleefde in verhalen, nostalgie en vaste gebouwen.

                • Nog wat meer over Baasroodse frituren

                Auteurs: Steve De Maeyer & Lieve De Decker
                Als vervolg op Delcarts bijdrage verzamelen De Maeyer en De Decker extra gegevens over specifieke frituren: Jacoby, De Keyser, Betsy, Monique, De Raes, en de Frietboetiek. Elk verhaal ademt lokale geschiedenis: van kermisfrituurtjes tot immaterieel erfgoed. Het stuk is tegelijk kroniek, eerbetoon en ode aan een typisch Belgisch gebruik dat in Baasrode diepe wortels had.


                2022/1

                • Vooruit... met de duif!

                Auteur: Steve De Maeyer
                Een inkijk in het dorpsleven van 1929 aan de hand van een advertentie uit De Werker. De Maeyer beschrijft de socialistische “volkswinkels” en hoe zelfs de duivensport in het verzuilde leven een rol speelde. Een luchtige maar inzichtelijke blik op sociale verhoudingen in Baasrode tussen arbeiders, winkels en ideologie, met een knipoog naar de ‘volksmentaliteit’ van toen.

                • Joanna Catharina Puttemans (maal twee)

                Auteur: Steve De Maeyer
                Wat begon als een verwarrende genealogische fout — één vrouw die volgens de registers twee keer geboren én gestorven was — groeit uit tot een detectiveverhaal in de archieven. De auteur ontrafelt de ware identiteit van twee halfzussen met dezelfde naam, geboren in Opdorp, en toont hoe administratieve vergissingen eeuwenlang kunnen blijven doorwerken. Een meesterlijk staaltje van genealogisch speurwerk met humor en historische precisie.

                • De eerste vermelding van Baasrode binnen de akte van 29 juni 821

                Auteur: Bart De Bondt
                Een diepgravende historische studie over het oudste schriftelijke spoor van Baasrode. De Bondt onderzoekt de akte van keizer Lodewijk de Vrome uit 821, die het domein Baceroth vermeldt. Hij plaatst dit document in de context van middeleeuwse landgiften, abdijen en politieke structuren. Een academisch maar toegankelijk stuk dat de wortels van Baasrode in de Karolingische tijd blootlegt.

                • Een achttiender

                Auteur: Steve De Maeyer
                Een smakelijke anekdote over kaartspel en dorpsleven. In 1963 haalde Frans Vekemans in café De Witte een zeldzame ‘achttiender’ bij het Vlaams kaartspel “bieden”: een gebeurtenis zo uitzonderlijk dat ze zelfs de krant haalde. De Maeyer reconstrueert de spelers, de cafés en de sociale context van het Baasroodse verenigingsleven in de jaren zestig, met een vleug nostalgie.

                • Onteigend worden...

                Auteur: Steve De Maeyer
                Een minutieuze reconstructie van de onteigeningen rond het station Baasrode-Noord in 1901. Via juridische stukken, krantenberichten en kadastrale kaarten brengt De Maeyer de getroffen families tot leven: van brouwer Braeckman tot commerçanten Verheyen en De Gendt. Een sterk sociaal-historisch stuk dat toont hoe modernisering vaak ten koste ging van gewone mensen.

                • Terug naar school (1991–1992)

                Auteur: Steve De Maeyer en Lieve De Decker
                Een charmant fotomoment: de eerste klas van de Visitatieschool met juf Alena De Coninck en directrice Lieve De Boeck. Een herkenbaar tijdsbeeld voor wie in de jaren ’90 schoolliep in Baasrode, vol namen, gezichten en herinneringen. Het soort erfgoed dat nog geen eeuw oud is, maar al nostalgie oproept.

                • Afscheid van Jef Hermans

                Auteur: Redactie (met tekstfragment van Jef Hermans)
                Een eerbetoon aan Jef Hermans (1932–2022), pionier van de heemkring en auteur van Baasrode, zijn grote en kleine sporters. Het stuk herneemt een jeugdtekst van Hermans uit 1950, waarin hij Baasrode bezingt als “geschenk der Schelde”. Een passend en ontroerend slotstuk dat het belang van lokale herinneringen en engagement benadrukt.


                2021/3

                • Gezonde voeding…

                Auteur: Steve De Maeyer

                Een luchtige duik in culinair erfgoed met een onverwachte Baasroodse link. Vanuit een oude krantadvertentie over marmelade, pickles en karamellen van de Engelse firma Crosse & Blackwell reconstrueert De Maeyer hoe deze producten via de familie Vermylen in Baasrode terechtkwamen. Een smakelijke mix van nostalgie en industriële geschiedenis die toont hoe zelfs ingelegde groenten een spoor in de dorpsgeschiedenis kunnen nalaten.

                • Het ontstaan van Chiro Baasrode in een notendop

                  Auteur: Lieve De Boeck

                  Een warme terugblik op de geboorte van de Chiro Lentegroet Baasrode in 1968, een initiatief van E.H. Hugo Van Royen en een handvol enthousiaste leidsters. Het artikel volgt de groei van de meisjesgroep, het uniform, de kampen, het lentefeest en de onvergetelijke jeugdjaren van generaties Chiroleden. Een levendig tijdsdocument over idealen, vriendschap en engagement in het dorpsleven.

                • Mijn grootvaders klok

                  Auteur: Frans De Smedt

                  Een klein zakuurwerk blijkt de drager van een groot familieverhaal. Frans De Smedt beschrijft de herontdekking van het horloge van zijn grootvader, gemaakt door Van Mol uit Diest rond 1900, en volgt het spoor van het uurwerk door drie generaties. Tussen techniek en emotie ontvouwt zich een kroniek van Baasroodse levens, beroepen en herinneringen.

                • Tentoonstelling 1200 jaar Baasrode

                Auteur: Agnes De Mulder

                Een sfeervolle reportage over de jubileumtentoonstelling in zaal Colonia, waar de geschiedenis van Baasrode werd verteld via archeologische vondsten, kaarten, kunst en objecten. Van Gallo-Romeinse scherven tot de scheepslamp Bostroëneir, van de nijverheid tot de circusfamilies Tondeurs en Rens: de tentoonstelling ademde trots en verbondenheid met het dorp.

                • Het Willemsfonds te Baasrode (deel 3)

                Auteur: Steve De Maeyer
                Het derde luik van een grondige reconstructie van de liberale vereniging in Baasrode. De Maeyer beschrijft de bloeiperiode 1928–1939 met toneelopvoeringen, voordrachten, bibliotheekwerking en uitstappen. Aan de hand van persknipsels uit Het Laatste Nieuws krijgt de lezer een levendig beeld van cultureel dorpsleven in het interbellum en de rol van geëngageerde burgers als Karel Lynneel en Philemon Van Damme.

                • Terugblik: boekvoorstelling Baasrode. Een vergeten geschiedenis

                  Auteur: Redactie

                  Een hulde aan Bart De Bondt, die met zijn boek Baasrode, een vergeten geschiedenis 821–1648 een monumentaal werk afleverde. De recensie prijst de helderheid en grondigheid waarmee hij de vroege geschiedenis van Baasrode tot leven wekt: een standaardwerk voor heemkundigen.

                • Pareltjes uit Baasrode

                Auteur: Redactie
                Een naschrift bij de tentoonstelling in Colonia, waarin bijzondere objecten nogmaals worden belicht. De reeks foto’s en toelichtingen tonen hoe tastbare erfgoedstukken (van gildebreuken tot schilderijen) blijven spreken over de rijkdom van Baasrodes verleden.


                2021/2

                • Het circus

                Auteur: Steve De Maeyer
                Een nostalgische terugblik op de circusgeschiedenis in Baasrode. Families als Rens en Tondeurs brachten spektakel, en zelfs het moderne Circus Barones vindt er zijn thuishaven. Een oproep om oude foto’s of verhalen over rondreizende gezelschappen te delen.

                • Archeologische opgravingen aan de Molenkouter

                Auteur: Willy Van Damme
                Een uitgebreid verslag over de ontdekking van een Gallo-Romeinse nederzetting uit de 1ste en 2de eeuw. Resten van woongebouwen, graanschuren, waterputten en luxeaardewerk tonen dat hier een welvarende landbouwgemeenschap leefde.
                De analyse van pollen en plantenresten wijst op vlas- en fruitteelt, terwijl aardewerk van het atelier La Madeleine in Nancy duidt op verre handelscontacten. De vondsten vullen het beeld aan van continue bewoning vanaf de Romeinse tijd tot de Merovingen. De tekst sluit aan bij de viering “Baasrode 1200” en het boekproject van Bart De Bondt.

                  • Schooljaar 1990–1991

                  Auteur: Lieve De Decker & Steve De Maeyer
                  Een klasfoto van de derde kleuterklas van de Visitatieschool: namen, gezichten en herinneringen van kinderen die nu volwassen zijn. Een kleine maar hartverwarmende bijdrage aan het dorpsgeheugen.

                  • Baasrode zendt zijn zonen uit…

                  Auteur: Guido Van Hoey
                  Een genealogische studie van de families Lems en Van der Waerden, die vanuit Baasrode hun weg vonden naar Buggenhout en daar een politieke en maatschappelijke rol speelden. Van schepenen in de 19de eeuw tot kleurrijke liberale figuren in de 20ste: familiegeschiedenis en lokale politiek vloeien naadloos samen.

                  • Een misdrijf… en de achtergrond

                  Auteur: Steve De Maeyer

                  De auteur reconstrueert het lot van de familie Thysbaert, arbeiders die door armoede en ziekte werden geveld. Wat begint als een misdaadverslag eindigt als een ontroerend verhaal over overleven en onrecht.

                  • Muurreclame te Baasrode (3)

                  Auteur: Steve De Maeyer
                  Een korte aanvulling bij eerdere bijdragen: bij renovatie verdween opnieuw een historische muurreclame onder crepi. Een spijtige illustratie van hoe klein erfgoed vaak achteloos verdwijnt.

                  • Het Willemsfonds te Baasrode (deel 2)

                  Auteur: Steve De Maeyer
                  Het vervolg op een eerder artikel over de liberale culturele vereniging. Dit deel behandelt de periode 1928–1937, waarin het Willemsfonds-Baasrode uitgroeit tot een dynamische afdeling met jeugdwerking, toneel, voordrachten en nationale invloed.
                  Belangrijke namen zijn Alfons en Marcel Daman, Karel Lijnneel, en Leonie Philibert. Uit krantenknipsels en archieven rijst een levendig beeld van vrijzinnig engagement in het interbellum.

                  • Baasrode tijdens de 18-daagse veldtocht (mei 1940)

                  Auteur: Frans De Smedt
                  Aan de hand van het dagboek van het 1ste Regiment Jagers te Paard wordt Baasrode kortstondig toneel van gevechten in mei 1940. De aanwezigheid van Prins Karel en de latere lofrede van kolonel De Jonghe d’Ardoye plaatsen het dorp in de militaire geschiedenis van de veldtocht.

                  • Baasrode, een vergeten geschiedenis

                  Auteur: Redactie

                  Aankondiging boek van Bart De Bondt: een beknopt historisch overzicht van Baasrode als middeleeuwse handelsplaats en later militair steunpunt tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Deze tekst fungeert als teaser voor het rijk geïllustreerde boek Baasrode, de eerste 800 jaar, dat de periode 821–1648 behandelt.


                  2021/1

                  • Gevonden (of verloren)

                  Auteur: Steve De Maeyer
                  Een luchtige en tegelijk melancholische schets over eerlijkheid, kleine gebaren en verdwijnende gewoontes. Aan de hand van een krantenbericht uit 1962 over een gevonden vouwmeter en huissleutel in Baasrode, mijmert De Maeyer over veranderende tijden: van Sint-Antonius die hielp zoeken tot de moderne onverschilligheid. Een kort verhaal over menselijkheid, geloof en het alledaagse geluk dat soms zomaar op straat ligt.

                  • De Dendermondse privileges van 1540

                  Auteur: Bart De Bondt
                  Een diepgravende historische reconstructie van het handelsconflict tussen Baasrode en Dendermonde in de zestiende eeuw. De Bondt toont hoe Baasrode dankzij zijn gunstige ligging uitgroeide tot een bloeiende haven, tot Dendermonde met steun van keizer Karel V ingreep via twee beruchte privileges die de handel moesten centraliseren in de stad. Via archiefbronnen, getuigenissen en keizerlijke documenten ontvouwt zich een waar economisch drama, waarin Baasrode van handelscentrum tot slachtoffer evolueert. Een academisch sterk artikel dat de vroegste wortels van Baasrode’s identiteit als Scheldedorp blootlegt.

                  • Baasroodse scheepswerven – Provinciale plannen erfgoedsite krijgen vorm

                  Auteur: Willy Van Damme
                  Een actuele blik op de toekomst van het maritiem erfgoed van Baasrode. Van Damme beschrijft de moeizame geschiedenis van het Scheepvaartmuseum en de recente provinciale plannen die eindelijk de restauratie en valorisatie van de scheepswerven mogelijk maken. Met oog voor het menselijke verhaal achter het beleid en de lokale inzet toont hij hoe het industrieel verleden van Baasrode, ooit bron van trots en arbeid, langzaam een volwaardige erfgoedsite wordt.

                    • Het Visschersblad en de vervuiling van de Schelde (2)

                    Auteur: Steve De Maeyer
                    In het tweede deel van zijn reeks reconstrueert De Maeyer de impact van industriële vervuiling op het leven van Baasroodse vissers. Hij gebruikt oude kranten en getuigenissen om te tonen hoe de Schelde van levensader tot riool verwerd, en hoe families hun broodwinning verloren. Tussen cijfers en citaten sluipt ook weemoed binnen: een tijd waarin vissers geloofden in gelukssymbolen, heiligen en de kracht van het water. Erfgoed en ecologie ontmoeten elkaar in een meeslepende kroniek van verval en herinnering.

                    • Baasrode 1200 herdenkt feestelijk 821

                    Auteur: Willy Van Damme
                    Een vooruitblik op het feestjaar 2021, precies 1200 jaar na de eerste vermelding van Baasrode in een oorkonde van keizer Lodewijk de Vrome. Van Damme schetst het brede programma van lezingen, wandelingen, tentoonstellingen en publicaties, waaronder het boek van Bart De Bondt over de middeleeuwse haven. Het artikel ademt trots en gemeenschapszin: Baasrode viert niet enkel zijn verleden, maar herontdekt zijn plaats in de geschiedenis van de Schelde.


                    2020/3

                    • Ik kan, wat gij niet kunt!

                    Auteur: Steve De Maeyer
                    Een smakelijke anekdote uit het dorpscafé: De Maeyer haalt een kort humoristisch fragment uit De Voorpost over de toogfilosofie. Het stukje leest als een kleine schets van volkscabaret en dorpshumor: hoe plaatselijke vertelkunst sociale banden smeedt en tegelijk een spiegel voorhoudt.

                    • Baasrodenaars bij de VOC (deel 4 en slot)

                    Auteur: Steve De Maeyer
                    Het afsluitende deel van de serie over Baasroodse zeelui voor de Vereenigde Oostindische Compagnie brengt verzamelde biografieën en rekeningen van mannen die als matroos of scheepsknecht de wereldzeeën beproefden. Met naam-en-datumonderzoek, reisschema’s van VOC-schepen en afrekeningen uit Batavia reconstrueert de auteur de lotgevallen van dorpelingen die verhalen meemaakten bij Robbeneiland of die in Azië bleven. Het verhaal plaatst de lokale Scheldegemeenschap in een mondiale context en toont zowel de avontuurlijke drang als de harde risico’s van de lange vaart. Historische diepgang en menselijke detailvorming wisselen elkaar af: genealogie, scheeps-archieven en levendige mini-portretten.

                    • Een pharmacien de la cour met roots in Baasrode en Buggenhout

                    Auteur: Guido Van Hoey
                    Guido Van Hoey volgt de familiale en professionele lijnen van de apothekersfamilie Van Bavegem, van lokale dokters tot een hofapotheker in Laken (Guillaume / Petrus Joannes Adolphus Van Bavegem). Door doop- en huwelijksakten, examenboeken en hofregisters samen te brengen, schetst hij niet alleen een stamboom maar ook het medische en sociale profiel van de familie over meer generaties. Het artikel belicht medische praktijk, publieke rollen (armendokter, vereerdere acties tijdens epidemieën) en de verticale mobiliteit van een Maatschappelijk invloedrijke familie. Een gedetailleerde, bronrijke casestudy die lokale en nationale geschiedenis aan elkaar koppelt.

                    • Baasrode eert zijn geschiedenis

                    Auteur: Willy Van Damme
                    Van Damme presenteert de plannen en activiteiten rond de viering van 1200 jaar Baasrode (oorkonde van 22 juni 821) en geeft een overzicht van wandelingen, lezingen, tentoonstellingen en het geplande boek over de geschiedenis van de gemeente. Het stuk werkt als aankondiging én als argument waarom zulke herdenkingen belangrijk zijn: ze brengen bewoners samen, mobiliseren expertise en maken verleden inzichtelijk voor een breed publiek. Van Damme koppelt programmatische details (data, onderwerpen, sprekers) aan de ambitie om archeologie, middeleeuwse bronnen en lokale verhalen te integreren. Een praktisch en enthousiasmerend stuk dat de lezer uitnodigt om mee te doen.

                    • Activiteit: bezoek scheepswerf

                    Auteur: Redactie / Heemkring Baceroth
                    Kort verslag met foto’s van de geleide avondrondleiding (10 september 2020) op de Baasroodse scheepswerven, georganiseerd met Familiekunde Dendermonde.


                    2020/2

                    • Lijnvissen

                    Auteur: Steve De Maeyer
                    Een korte historische terugblik op de visserspraktijk en een verslag van een prijskamp van de Lustige Lijnvissers, met nadruk op lokale deelnemers en uitslagen uit de Durmeklokken van 29 mei 1960. De Maeyer plaatst de wedstrijdresultaten in hun sociale context: hengelsport als dorpsactiviteit die generaties verbindt, maar ook als slachtoffer van riviervervuiling en veranderende tijden. Door namen, data en clubs te noemen ontstaat een levendig beeld van gemeenschapsleven rond de Schelde. Het stuk nodigt bovendien uit tot verdere aanvulling door lokale kenners en archiefonderzoek.

                    • De Duitse Oberleutnant Roderich von Rauch in WO I en zijn link met Baasrode

                    Auteur: Joris Saerens
                    Een diepgravend, gedocumenteerd portret van een Duitse officier (Roderich Hermann Armand von Rauch, °28-10-1882 — †29-09-1914) dat start bij een foto van een grafmonument en uitloopt op uitgebreid archiefonderzoek. Saerens reconstrueert geboorte- en overlijdensakten, militaire eenheid en familiale lijnen, en vergelijkt Duitse bronnen met lokale parochieregisters. Het artikel combineert genealogie, militaire geschiedenis en lokaal archiefwerk: het laat zien hoe één grafsteen een internationaal spoor kan openen en families en organisaties (zoals de Volksbund) met elkaar verbindt. Een zorgvuldig geschreven studie die zowel historische precisie als menselijke context biedt.

                    • Muurreclame te Baasrode (reacties en aanvullingen)

                    Auteur: Steve De Maeyer (met bijdragen van o.a. Johan Buys)
                    Een korte opvolging op het eerdere uitgebreide artikel over muurreclames: reacties van lezers en aanvullende waarnemingen geven het verhaal nieuwe details (o.a. herinneringen aan een Coca-Cola-muurschildering en reclamepanelen voor Peugeot). De bijdrage illustreert hoe collectieve herinnering en fotomateriaal samen kunnen helpen bij het reconstrueren van verdwenen gevelreclames. Het stuk benadrukt ook het belang van lezersbijdragen voor lokaal historisch onderzoek en roept op contact te leggen met de heemkring als men foto’s of informatie heeft. Een praktisch, gemeenschapsgerichte aanvulling op het behoudsdebat rond muurreclame.

                    • Schooljaar 1968–1969

                    Auteur: Lieve De Decker & Steve De Maeyer
                    Een herkenbare, nostalgische pagina met een klasfoto van het derde leerjaar van de Visitatieschool (meester Maurice Bogman). Door de individuele identificaties (namen + adressen) krijgt de foto extra waarde voor familiegeschiedenis en lokale genealogie. Een kleinschalig maar waardevol document voor lezers die zoeken naar persoonlijke en herkenbare ankerpunten in het recente verleden.

                    • Bijdrage tot de historiek van een politiek-culturele vereniging (deel 1): Het Willemsfonds te Baasrode

                    Auteur: Steve De Maeyer
                    Het eerste deel van een gedetailleerde reconstructie van de Baasroodse afdeling van het Willemsfonds (opgericht 1928) en haar culturele-politieke context. De Maeyer beschrijft oprichters en bestuursleden (onder meer Alfons Daman), activiteiten (voordrachten, lichtbeelden, bibliotheek, jeugdwerking) en koppelt die aan de regionale liberale context en de werking van het Willemsfonds nationaal. Met persoonlijke notities over betrokkenen en voorbeelden uit de pers schetst het artikel hoe cultuurpolitiek en lokale elites elkaar versterkten in het interbellum.


                    2020/1

                    • Rechtzetting... met muziek

                    Auteur: Steve De Maeyer
                    Een kort maar sympathiek stuk waarin De Maeyer een fout rechtzet over de J.D.K. Band uit een vorig nummer van Baceroth. Hij laat de betrokkenen zelf aan het woord en gebruikt het moment om de rijke muzikale traditie van Baasrode te belichten.

                    • Een Romeinse woonkern in Baasrode

                    Auteur: Willy Van Damme
                    Wat begon als een bescheiden archeologisch onderzoek naar sporen van prehistorische bewoning, mondde uit in een verrassende vondst: een complete woonkern uit de Romeinse periode. Op de Molenberg werden resten van gebouwen, potstallen, spiekers en waterputten blootgelegd: tastbare bewijzen van landbouwers die hier tweeduizend jaar geleden leefden. Van Damme brengt de feiten met oog voor detail en context, met toelichting van Bart De Bondt en Luc Vermeiren. Het stuk koppelt archeologisch verslag aan plaatselijke geschiedenis, en toont hoe een dorpsheuvel plots een venster wordt op het verre verleden.

                      • Baasrode, 4 september 1944

                      Auteur: Erwin Verholen
                      Een levendige reconstructie van de dag waarop Baasrode werd bevrijd. Britse pantserwagens rolden via de Fabrieksstraat het dorp binnen, terwijl bewoners hen met bloemen en kinderlijke opwinding ontvingen. Verholen brengt de gebeurtenissen nauwgezet, illustreert met emblemen en voertuigen van de bevrijders, en roept tegelijk op om de helden van toen niet te vergeten. Een compacte maar aangrijpende hommage aan de bevrijding en de bevrijders.

                      • Muurreclame te Baasrode

                      Auteur: Steve De Maeyer
                      Reclame is erfgoed: dat is de centrale gedachte van dit uitvoerige en rijk geïllustreerde artikel. De Maeyer volgt de evolutie van reclame in Baasrode van 19de-eeuwse uithangborden en emailplaten tot de muurschilderingen van de jaren dertig en vijftig. Hij documenteert zes bekende gevelreclames, van Singer-naaimachines tot BP en Quaker State, en verbindt ze met lokale geschiedenis, kunst en ambacht. Het stuk eindigt met een pleidooi voor behoud van dit vaak verwaarloosde erfgoed, dat in sommige gevallen nog steeds de dorpsstraten kleurt.


                      2018/3

                      • Baasrodenaars te Ath

                      Auteur: Steve De Maeyer
                      De auteur ontdekt in de parochieregisters van Ath drie families met wortels in Baasrode: De Lantsheere, De Lathouwer en De Wolf. Door taalverschillen, schrijfwijzen en verwarring in akten ontstaat een genealogische puzzel die hij minutieus oplost. Een mooi voorbeeld van hoe lokale geschiedschrijving grenzen overschrijdt, letterlijk en figuurlijk.

                      • Een onbekende, andere oorlog in de Rosstraat

                      Auteur: Frans De Smedt
                      In 1944 vond in Baasrode een stille vorm van verzet plaats. Frans De Smedt vertelt het waargebeurde verhaal van Adolf Mannz, een Duitse soldaat die Hitler de rug toekeerde en hulp vond bij de bewoners van de Rosstraat. Zijn brief uit 1946 roept de solidariteit op van gewone mensen die een deserteur beschermden, met gevaar voor eigen leven. Een ontroerend inkijkje in de menselijkheid te midden van oorlog.

                      • Broekkant Kermis 1972

                      Auteur: Steve De Maeyer
                      Van duivenvluchten tot kaatswedstrijden, van dansen bij Finneken tot biljarten bij Schuiter: Broekkant Kermis 1972 was een volksfeest pur sang. Steve De Maeyer laat het dorpsleven van de jaren zeventig herleven met een scherp oog voor sfeer en detail. De cafés, verenigingen en buurtfiguren komen tot leven in een warm tijdsbeeld van vriendschap en dorpsplezier.

                      • De Bolster te Baasrode: wel en wee van schippers

                      Auteur: Steve De Maeyer
                      Een achternaam die zelden in Baasrode voorkomt blijkt de sleutel tot een bijzonder schippersverhaal. Steve De Maeyer reconstrueert de familie De Bolster, van een tragische bevalling in 1805 tot generaties schippers op de Dender en de Schelde. Via akten, huwelijksregisters en krantenuittreksels toont hij hoe rivier en lot onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.

                      • Baasrodenaars bij de VOC (deel 2)

                      Auteur: Steve De Maeyer
                      Na een eerste bijdrage keert De Maeyer terug naar de archieven van de Vereenigde Oostindische Compagnie. Hij volgt de Baasroodse opvarenden Pieter Bal en Pieter De Loos op hun verre reizen naar Batavia in de achttiende eeuw. Hun namen, teruggevonden in VOC-registers en schuldboeken, vertellen over avontuur, ontbering en de wereldwijde mobiliteit van Vlaamse zeelieden. Een fascinerend hoofdstuk uit de maritieme microgeschiedenis van Baasrode.

                      • Baasroodse gesneuvelden: Frans Adolf Vermeir

                      Auteur: Steve De Maeyer
                      Minder dan zes weken voor de Wapenstilstand sneuvelt Frans Adolf Vermeir bij Roeselare. De Maeyer reconstrueert zijn leven en militaire loopbaan, en brengt eer aan een soldaat die niet eens op het Baasroodse oorlogsmonument voorkomt. Een ingetogen hommage die de lokale tol van de Groote Oorlog tastbaar maakt.

                      • Tentoonstelling Kerststallentocht - 25 jaar traditie

                      Auteurs: Steve De Maeyer & Lieve De Decker
                      Een sfeervol slotakkoord van het nummer. Ter gelegenheid van 25 jaar Kerststallentocht blikt de heemkring terug met foto’s uit de collectie van Lieve De Decker. Een herinnering aan een geliefde traditie die dorp, vereniging en winterse warmte samenbrengt.


                      2018/2

                      • Een Baasroodse duiker sneuvelt aan de Nieuwpoortse sluizen: Frans Van der Vreken

                      Auteurs: Steve De Maeyer & Lieve De Decker
                      Een vergeten Baasrodenaar: Frans Van der Vreken, zoon van een schippersfamilie, trad als jonge vrijwilliger in dienst bij de genie en werd duiker bij de Sapeurs-Pontonniers. In 1916 verongelukte hij tragisch tijdens werken aan de sluizen van Nieuwpoort. De Maeyer en De Decker reconstrueren zijn korte leven met archiefstukken, foto’s en militaire dossiers. Een pakkend eerbetoon aan een Baasroodse jongeman die in de vergetelheid dreigde te verdwijnen.

                      • WOI en het dorpsbeeld van Baasrode

                      Auteur: Steve De Maeyer
                      De Eerste Wereldoorlog veranderde niet alleen levens, maar ook het uitzicht van Baasrode. Steve De Maeyer ontrafelt hoe plannen voor een nieuwe kerk op het dorpsplein — volledig uitgewerkt en bijna goedgekeurd — door de oorlog werden stilgelegd. Door brieven, gemeenteraadsverslagen en financiële documenten toont hij hoe beschietingen, tekorten en economische rampspoed het dorp dwongen vast te houden aan de oude kerk. Een verrassend perspectief op hoe conflict ook bouwgeschiedenis bepaalt.

                      • Nog enkele documenten over Kamiel Van Belle

                      Auteur: Steve De Maeyer
                      De heemkring duikt opnieuw in het leven van Kamiel Van Belle, de Baasroodse oorlogsheld van de IJzer. Aan de hand van bidprentjes, doodsbrieven en recente persartikelen corrigeert De Maeyer hardnekkige misverstanden over zijn leven en sterfdatum. Een speelse maar zorgvuldige aanvulling op eerdere publicaties, waarin waarheid en herinnering elkaar kruisen.

                      • A Surgeon in Belgium of de spoorwegbrug van Den Briel (1914)

                      Auteur: Steve De Maeyer
                      Wat doet een Britse chirurg in Baasrode tijdens de Groote Oorlog? Steve De Maeyer analyseert een zeldzame passage uit het boek A Surgeon in Belgium van Henry S. Souttar (1915). In het reisverslag beschrijft Souttar een gevaarlijke tocht tussen Lippelo en Baasrode. De Maeyer vergelijkt die beschrijving met de lokale geografie en spoorlijnen, en tracht de mysterieuze ‘spoorwegbrug van Den Briel’ te lokaliseren. Een boeiende kruisbestuiving tussen literatuur, cartografie en lokale geschiedenis.

                      • Een vluchteling uit Roeselare

                      Auteurs: Lieve De Decker & Steve De Maeyer
                      Marcel Mestdagh, een jongeman uit Roeselare, moest in 1917 vluchten voor het oorlogsgeweld en vond onderdak in Baasrode. Hij bleef er, huwde, en werd “Marcel de vluchteling”. De auteurs reconstrueren zijn verhaal via familiearchief, foto’s en medailles. Eeen ontroerend microportret van hoe één oorlogsvluchteling wortel schoot in een nieuw dorp.

                      • Feest bij de bevrijding

                      Auteur: Steve De Maeyer
                      Na vier jaar onderdrukking vierde Baasrode in 1919 eindelijk de vrede. Steve De Maeyer reconstrueert de stoet van 3 augustus 1919: met wagens uit elke wijk, muziek, vlaggen en een plechtig Te Deum. Via affiches, kranten en getuigenissen herleeft een dag vol opluchting en rouw, waarop vreugde en gemis hand in hand gingen.

                      • Wat diegenen die het meemaakten me vertelden over ’14-’18

                      Auteur: Jan Fierens
                      Van oorlogsverhalen uit de familie tot kleine anekdotes van moed en angst: Jan Fierens bundelt mondelinge overlevering over Duitse soldaten, krijgsgevangenen en lokale boeren die onderdak moesten bieden. Met warme verteltoon en nuchtere observatie brengt hij het dagelijkse leven in oorlogstijd dichtbij.

                      • Open Kerkendag Baasrode-Briel

                      Auteur: Steve De Maeyer (foto’s: Lieve De Decker)
                      Op 3 juni 2018 nam de heemkring deel aan de Open Kerkendag in de kerk van Den Briel. Met een tentoonstelling, brochure en rondleidingen kreeg het naoorlogse kerkgebouw (1949) bijzondere aandacht. Een kort verslag dat toont hoe Baceroth niet alleen schrijft over erfgoed, maar het ook actief beleeft.


                      2018/1

                      • De zangcrochet

                      Auteur: Steve De Maeyer
                      Een nostalgische blik op een zangwedstrijd in Vlassenbroek in 1951, georganiseerd ter gelegenheid van het negende eeuwfeest. Pastoor Louis Van Weyenberghe vond sponsors voor een hoofdprijs van 5.000 frank, toen een klein fortuin. Steve De Maeyer schetst met gevoel voor detail de tijdsgeest van de vroege jaren vijftig, toen “crochets” populaire dorpsfeesten waren. Een charmante reconstructie van een eenvoudig maar levendig stukje volkscultuur.

                      • Links tussen Bonduel en het Hof van Peene

                      Auteur: Bob Colpin
                      Van een genealogisch spoor naar een familiekroniek. Bob Colpin onderzoekt hoe zijn schoonfamilie Van Wezemael verbonden was met de Baasroodse wielerfamilie Bonduel en stuit onderweg op opmerkelijke verbanden met brouwerijen, herbergen en notariële akten. De zoektocht naar het “Hof van Peene” brengt de lezer via familierelaties, koopakten en oude foto’s tot diep in het dorpsleven van begin twintigste eeuw. Een persoonlijk en warm portret van verwantschap, erfgoed en herinnering.

                      • Kunstenaars te Baasrode: Eugène Wolters (1844–1905)

                      Auteur: Steve De Maeyer
                      Een vergeten Scheldeschilder krijgt opnieuw kleur. Steve De Maeyer belicht het leven en werk van Eugène Wolters, een Nederlandse kunstenaar die langs de Schelde en dus ook in Baasrode marines en riviergezichten schilderde. Van zijn opleiding in Antwerpen tot internationale erkenning in Scheveningen en Londen: een boeiend overzicht van een schilder die de Schelde als muze koos. Met bijzondere aandacht voor zijn schilderij Mosselkaai te Baesrode, dat de lokale band overtuigend aantoont.

                      • Op avontuur: Baasrodenaars in dienst van de VOC

                      Auteur: Steve De Maeyer
                      Niet alleen Nederlanders voeren uit voor de Vereenigde Oostindische Compagnie. Steve De Maeyer toont aan dat ook Baasrodenaars hun geluk zochten op de verre zeeën. Hij schetst de opkomst en ondergang van de VOC, de handelsroutes en de harde levensomstandigheden aan boord. Aan de hand van archieven en databanken spoort hij Vlaamse namen op in de scheepsregisters, waar Baasrode verrassend vaak vertegenwoordigd is. Een fascinerend voorspel op een reeks over lokale zeelieden in wereldverband.

                      • Klaverzaed, of enkele woorden over ‘aen den Briel’

                      Auteur: Steve De Maeyer
                      Een kleine advertentie uit 1868 (“Beste Kempisch Klaverzaed… te bekomen by de Gebroeders Van den Haute aen den Briel”) blijkt een venster op het industriële verleden van Baasrode. De Maeyer reconstrueert waar “aen den Briel” werkelijk lag en ontrafelt de geschiedenis van de familie Van den Haute: zoutzieders, kooplieden en herbergiers in de Fabriekstraat. Een stukje microgeschiedenis dat de evolutie van handelsactiviteit langs de Schelde levendig maakt.

                      • Nog over de Bookmolenstraat

                      Auteur: Steve De Maeyer
                      Een kleine correctie wordt een mooie aanvulling. Naar aanleiding van opmerkingen van lezers vervolledigt De Maeyer zijn vorige artikel over de Bookmolenstraat. Hij beschrijft de laatste huizen van de straat, hun bewoners, en hoe de buurt er vlak na de Tweede Wereldoorlog uitzag. Een korte maar precieze rechtzetting.


                      2017/3

                       

                      • Beleggingsadvies

                      Auteur: Steve De Maeyer
                      Een ogenschijnlijk banale advertentie uit 1959 opent een venster op een minder bekende economische geschiedenis van Baasrode. De Antwerpsche Hypotheekkas — later veel bekender onder de naam Anhyp — had een plaatselijk kantoor op de Grote Plaats, waar Jan Frans Van Walderen jarenlang agent was. Aan de hand van één krantenknipsel reconstrueert De Maeyer de sociale context van sparen en beleggen in de jaren ’50, én het persoonlijke verhaal van een typische Baasroodse familie die midden in het dorpsleven stond.

                      • Kwartierstaat van Frans Gerard Bonduel

                      Auteur: Steve De Maeyer
                      Frans Gerard Bonduel, de wielrenner die in de volksmond eenvoudigweg “meneer Parijs-Brussel” werd, blijkt genealogisch een stuk minder “puur Baasroods” dan vaak gedacht. Steve De Maeyer ontrafelt de afstamming van de renner in een uitgebreide kwartierstaat die tot diep in West-Vlaanderen reikt. Via geboorteakten uit Oekene, Ingelmunster, Meulebeke, Baasrode en Buggenhout ontstaat een verrassend beeld: Bonduels roots zijn half West-Vlaams, half Baasroods, met hier en daar een vleugje Brabants. Een fascinerende reis door 18de- en 19de-eeuwse dorpsgemeenschappen die de kampioen van 1927-1946 hebben gevormd.

                      • De Baasrodestraat in Roeselare

                      Auteur: Steve De Maeyer
                      Naar aanleiding van het artikel over Roeselaarse vluchtelingen uit de vorige uitgave duikt de redactie opnieuw in deze bijzondere episode. Foto’s en bijkomend beeldmateriaal tonen hoe de Baasrodestraat in Roeselare eruitzag.

                      • De bebouwing in de Bookmolenstraat na de jongste wereldoorlog

                      Auteur: Jan Fierens
                      Met een warme pen beschrijft Jan Fierens hoe hij als kleine jongen, achterop de fiets bij zijn moeder, door het landschap van de Bookmolenstraat werd gevoerd. Het Baasrode van vlak na de Tweede Wereldoorlog komt tot leven in herkenbare beelden: zandwegen, boerderijen, kleine gehuchten en de mensen die er hun dagelijkse bestaan vormgaven. Het stuk is tegelijk nostalgisch en documentair, een charmant tijdsbeeld dat raakt aan de ziel van het dorp.

                      • Toen er nog winters waren

                      Auteur: Steve De Maeyer
                      Foto’s en korte toelichting brengen een zeldzaam natuurfenomeen opnieuw tot leven: de Schelde die in 1987 volledig dichtvroor. De beelden tonen een indrukwekkend winters landschap dat nog maar zelden voorkomt.


                      2017/2

                      • Publicatie over de vluchtelingen uit Roeselare

                      Auteur: Steve De Maeyer

                      Tijdens de Eerste Wereldoorlog werden honderden inwoners van Roeselare geëvacueerd naar veilige dorpen in het binnenland, onder meer naar Baasrode. Steve De Maeyer vertelt hoe een groep scholieren uit Roeselare honderd jaar later hun lotgenoten opspoorde en het verhaal van deze gedwongen tocht reconstrueerde. Een klein hoofdstuk in de Grote Oorlog krijgt zo een gezicht: van angst en ontreddering tot gastvrijheid in een vreemd dorp.

                      • De wijding van het vaandel van de Heilig Hartbond te Baasrode

                      Auteur: Steve De Maeyer

                      Een uitvoerige duik in het religieuze leven van het interbellum. Aan de hand van krantenartikels, prentjes en getuigenissen reconstrueert De Maeyer de grootse feesten van 1939, toen Baasrode zijn H.-Hartvaandel liet wijden in aanwezigheid van bisschop Coppieters. Het artikel verbindt religie, volksdevotie en politiek: een momentopname van het “Rijke Roomse Leven”, waarin geloof, organisatiezin en ideologische rivaliteit elkaar vonden op het dorpsplein.

                      • Duivenmelkers en hun lokalen

                      Auteur: Leo Van de Velde
                      Met levendige herinneringen en historische weetjes voert Van de Velde ons mee naar de gloriedagen van de Baasroodse duivensport. Van Hoop en Moed tot De Sprinters: een rijk overzicht van een volkssport die ooit het dorpsritme bepaalde. Met foto’s, anekdotes en namen van cafés en melkers brengt hij een verdwijnende traditie tot leven.

                      • Een woordje over een café langs de Broekkouter

                      Auteurs: Lieve De Decker en Steve De Maeyer
                      Honderd jaar dorpsgeschiedenis verteld door de tapkast van één herberg: café Huguette. Drie generaties sterke vrouwen schonken er bier en deelden er verhalen. De Decker en De Maeyer reconstrueren met warmte en precisie het leven van de Broekkant, waar verenigingen samenkwamen en het café een sociaal ankerpunt was. Een ode aan de verdwenen gezelligheid van het buurtcafé.


                      2017/1

                      • Berigt: verkoop van vet en mager hoey

                      Auteur: Steve De Maeyer
                      Een oud krantenbericht uit 1838 vormt het vertrekpunt voor een miniatuuronderzoek naar handel, landbouw en taalgebruik in het 19e-eeuwse Baasrode. De Maeyer ontleedt een aankondiging van een hooi- en toemaatverkoop in herberg Den Zwarten Leeuw, en brengt tegelijk het verhaal van de Bornemse schippersfamilie Muys die zich in Baasrode vestigde. Een klein stukje lokale handelshistorie krijgt nieuw leven.

                      • Hubertus Franciscus Vermeulen (1878–1961)

                      Auteur: Frans De Smedt
                      Een meeslepend familieverhaal over een eenvoudige Baasrodenaar die als jonge arbeider, soldaat en frontstrijder de stormen van zijn tijd doorstond. Frans De Smedt volgt het spoor van zijn grootvader van Sint-Amands naar Baasrode, door de Eerste Wereldoorlog heen, en terug naar het dorpsleven in vredestijd. Met fragmenten uit zijn memoires, foto’s en militaire documenten schetst dit artikel een tastbaar portret van een vergeten generatie.

                      • Kwartierstaat Josse Van Gaever: laatste burgemeester van Baasrode

                      Auteur: Steve De Maeyer
                      Een uitvoerige genealogische studie van Josse Van Gaever (1901–1985), burgemeester van Baasrode van 1958 tot de fusie met Dendermonde in 1977. De Maeyer graaft diep in archieven en doopregisters om te tonen hoe Van Gaever wortelde in een lange rij van vissers, molenaars en scheepslieden. Een eerbetoon aan de man die symbool werd van de zelfstandige Baasroodse geest en wiens familiegeschiedenis zelf het verhaal van het dorp weerspiegelt.

                      • ’t Stamineetje (deel 2)

                      Auteur: Peter Sarens
                      In dit tweede deel van zijn reeks opent Sarens opnieuw de deur van het ouderwetse dorpscafé. Met zorg en anekdotes beschrijft hij de voorwerpen die ooit vanzelfsprekend waren: de tabakspot, de zageman, het spaarkastje en de Leuvense stoof. Een liefdevol geïllustreerde inventaris van volkscultuur, waar nostalgie en humor elkaar vinden aan de toog.

                      • Nabeschouwing tentoonstelling ‘Molens te Baasrode’

                      Auteur: Kurt Collaert

                      De heemkring blikt terug op haar succesvolle tentoonstelling in Blokkesmolen. Collaert vertelt over de voorbereiding, de opkomst en de warme reacties van bezoekers. Met oog voor detail verbindt hij de molengeschiedenis met het veranderende dorpslandschap, een treffende reflectie over verdwijnen en bewaren van lokaal erfgoed.

                      • 75 jaar geleden werd de Brielparochie opgericht

                      Auteur: Steve De Maeyer
                      In volle oorlogstijd, in 1942, werd de Brielparochie officieel gesticht. De Maeyer reconstrueert de lange aanloop en de politieke discussies tussen Baasrode en Buggenhout, tot de nieuwe parochie uiteindelijk werkelijkheid werd. Een historisch artikel dat toont hoe zelfs kerkelijke geschiedenis doordrongen is van lokale identiteit.


                      2016/3

                      • De verdwijnende windmolens

                      Auteur: J. Cats Jr. (1926), aangeleverd door de redactie

                      Een speelse maar melancholische poëtische tekst uit Het Land van Dendermonde van 1926 opent het molennummer. In rijm bezingt Cats Jr. hoe de oude windmolens verdwijnen en plaatsmaken voor moderniteit: paarden worden motoren, molenaars verdwijnen, het landschap raakt onttoverd. De humoristische toon maskeert een diepe bezorgdheid: wat blijft er over van het vaderlandse landschap als zelfs de molens verdwijnen? Een gevoelig literair voorspel voor het themadossier dat volgt.

                      • De windmolen: een Vlaamse uitvinding

                      Auteur: Wim Robberechts

                      Wim Robberechts neemt de lezer mee naar de bakermat van de windmolen, verrassend genoeg niet Nederland maar… Vlaanderen. Hij reconstrueert de opkomst van de verticale windmolen en verklaart waarom deze technologie zo snel verspreidde in het dichtbevolkte, verstedelijkte graafschap Vlaanderen. Verder bespreekt hij wiekenstanden als communicatiesysteem, de anatomie van molenstenen en het zware vak van het scherpen van de stenen. Een technisch rijk, helder en beeldend artikel dat de windmolen toont als een hoogstandje van middeleeuwse ingenieurskunst.

                      • Molens te Baasrode

                      Auteur: Bart De Bondt

                      Het kernartikel van dit nummer: een omvangrijke en diepgaande inventaris van alle wind- en rosmolens die Baasrode doorheen de eeuwen heeft gedragen. Bart De Bondt schetst eerst het middeleeuwse feodale molenrecht, waarbij enkel de Heer van Baasrode molens mocht oprichten, en volgt vervolgens elke molen afzonderlijk: de statige Blokkesmolen, de Heirbaanmolen, het Klein Moleken, en de eeuwenoude Koutermolen die in 1926 werd geveld door bliksem. Daarnaast komen verdwenen molens, olie- en schorsmolens, boekmolens en roskotten aan bod. Een monumentaal overzichtsartikel dat het hele molenlandschap van Baasrode opnieuw tot leven wekt.

                      • De laatste molenaar vertelt … en zo ook zijn ondervrager

                      Auteur: Jan Fierens

                      In een intiem en vertelrijk stuk interviewt Jan Fierens Jozef De Smedt, de laatste molenaar van de Blokkesmolen. Jozef haalt herinneringen op aan zijn familie, het molenaarsleven en de ingrijpende transitie van windkracht naar mechanische motoren. Fierens verweeft eigen jeugdherinneringen: glijden op de afgebroken molenas, het leven in de molenhuisjes, de buurtverhalen en de familiale banden. Dit artikel is een warme orale geschiedenis, een getuigenis van de laatste generatie die de molen nog écht heeft horen draaien.

                      • Molens en molenaars in de Baasroodse volkstelling van 1814

                      Auteur: Steve De Maeyer

                      Steve De Maeyer duikt in de volkstelling van 1814 en analyseert alle Baasroodse inwoners die als meunier of farinier werden aangeduid. Hij ontrafelt zes molenaarsfamilies (De Cuyper, Moens, Van Assche, De Munter, Van Praet, De Geest) en onderzoekt hun herkomst, hun banden met de respectieve molens en hun familiale verwevenheid met andere dorpen langs de Schelde. Het stuk toont hoe complex de molenuitbating rond 1800 was, midden een periode van politieke transitie van Oostenrijkse naar Franse heerschappij. Een genealogisch speurwerk dat economische geschiedenis en familiesporen knap verbindt.

                      • Afstammingslijn De Block / De Smedt

                      Auteurs: Steve De Maeyer & François De Saeger

                      Het nummer sluit af met een dubbele genealogische lijn: die van Jan De Smedt en zijn echtgenote Maria De Block, het molenaarskoppel dat tot in de 20e eeuw de Blokkesmolen en de elektrische maalderij draaiende hield. Beide auteurs volgen de vaderslijnen terug tot in Merchtem, Puurs, Wintam, Klein-Brabant en Malderen. Het resultaat is niet enkel een familiekundige reconstructie, maar ook een inkijk in de sociale status van molenaars, hun alliantiehuwelijken en hun mobiliteit binnen het vroegmoderne platteland. Een rijk naslagstuk dat de molenbiografieën van nummer 3 afrondt.


                      2016/2

                      • Straatwerk

                      Auteur: Steve De Maeyer

                      Een ogenschijnlijk eenvoudig bericht uit Den Denderbode van 23 april 1865 vormt het vertrekpunt voor een reconstructie van de Baasroodse wegenbouw in de 19e eeuw. Steve De Maeyer schetst hoe kasseiwegen, aanbestedingen en provinciale plannen het dorpsbeeld van Briel, Driehuiskens, Dorp en Heirbaan vormgaven. Met oog voor historische context laat hij zien hoe zwaar verkeer en beperkte middelen gemeenten dwongen hun wegen met zorg te onderhouden en hoe de huidige N17 ooit begon als een ambitieus Oostenrijks-Belgisch moderniseringsproject. Een verhaal over stenen, belasting, vooruitgang en de overgang van kasseien naar beton en asfalt.

                      • De doos van… Colonia

                      Auteur: Jef Hermans

                      Wat begon als een fabriekje voor metalen verpakkingsdozen groeide uit tot een arbeidsplaats die een halve eeuw lang het dagelijks leven van Baasrode kleurde: Colonia, het “pottekot”. Jef Hermans beschrijft hoe vanaf 1929 nieuwe directie, sociale strijd en looneisen het ritme bepaalden. Later werd de fabriek een depot voor Duitse pantservoertuigen, een hersteloord voor Canadese legerwagens, en tenslotte een plek voor houtbewerking en ambacht. Een levendige schets van een verdwenen stukje industriële geschiedenis.

                      • Kunstenaars te Baasrode: Leo Spanoghe (1874–1955)

                      Auteur: Wim Robberechts

                      De meest omvangrijke bijdrage van dit nummer is een rijk gedocumenteerd portret van de schilder Leo Spanoghe, een meester van het Scheldelandschap. Wim Robberechts volgt Spanoghe van zijn Dendermondse afkomst en academiejaren tot zijn leven in Vlassenbroek, Baasrode, Sint-Amands, Melle en Engeland tijdens WO I. Met talrijke voorbeelden van zijn impressionistische stijl — de dijken, palingbotters, kerk- en kaaiscènes — onderstreept hij Spanoghes beheersing van licht, kleur en natuur. Ook zijn plaats binnen de Dendermondse School, de invloed van Courtens en Claus, en zijn technische virtuositeit komen uitgebreid aan bod. Een eerbetoon aan een kunstenaar die het Scheldeland met ongeëvenaarde gevoeligheid op doek vastlegde.

                      • Spanoghe en Stephanie

                      Auteurs: Lieve De Decker & Steve De Maeyer

                      Een enkel schilderij brengt een hele persoon terug tot leven: Stephanie Bauwens, een Vlassenbroekse volksvrouw, vereeuwigd door Spanoghe tijdens een van zijn verblijven. De auteurs reconstrueren haar afkomst, huwelijk, leven en familiebanden, en situeren haar binnen de Vlassenbroeks-Baasroodse gemeenschap. Een klein portret, maar met een bijzondere warmte voor het alledaagse leven achter de dijk.

                      • Onze eeuwlinge lost ons Baasroods grensraadsel op…

                      Auteur: Jan Fierens

                      Een mondeling familieverhaal over de “Wiette Peet” wordt de sleutel tot een topografisch raadsel: waar liep de grens tussen Baasrode en Sint-Gillis nu écht? Aan de hand van herinneringen, een smal gangske en een beek onder dat steegje geeft Fierens eindelijk duidelijkheid. Een charmante anekdote die toont hoe lokale geschiedenis soms verborgen zit in de herinnering van één familie en hoe een eeuwelinge onverwacht een geografisch puzzelstukje oplost.

                      • Kwartierstaat Jan Fierens

                      Auteur: Steve De Maeyer

                      Na de kwartierstaat van Julia Floryn in het vorige nummer richt De Maeyer zijn genealogische blik op… collega-medewerker Jan Fierens zelf. In een nauwgezette familiekundige analyse leidt hij de lezer door eeuwen van Fierens-, Waegeman-, Scholliers-, Verdickt- en talrijke andere familienamen. Van Baasrode naar Grembergen, Hamme, Moerzeke, Buggenhout en Lebbeke ontvouwt zich een netwerk van landbouwers, herbergiers, smeden, schoenmakers en wevers. De centrale vraag “Hoe Baasroods is Jan Fierens?” krijgt zowel een historische als een humoristische ontknoping: Baasroods genoeg, en stevig geworteld in lokale klei.


                      2016/1

                      • Springtyd 1847

                      Auteur: Steve De Maeyer

                      Een kleine annonce in De Onpartijdige van 1847 groeit uit tot een minutieuze reconstructie van het leven van Joannes Cornelius De Cuyper: een wever die zich onverwacht ontpopte tot paardenkweker en winkelier. Aan de hand van akten, volkstellingen en lokale topografie schildert De Maeyer het leven in de Broekkant tijdens de eerste helft van de negentiende eeuw. De zoektocht verbindt het alledaagse leven van een Baasroodse familie met bredere evoluties in landbouw, handel en sociale mobiliteit, en toont hoe een enkele hengstkeuring een volledig verhaal uit de vergetelheid kan trekken.

                      • Pieter Bruegel en Baasrode: Intro

                      Auteur: Willy Van Damme

                      In een elegante inleiding schetst journalist Willy Van Damme de historische context waarin Pieter Bruegel de Oude zijn tekening van Baasrode maakte. Hij plaatst het werk binnen de bruisende economische en culturele uitwisseling tussen Antwerpen en de Scheldedorpen in de 16e eeuw. Van Damme trekt de lezer mee in een wereld van reizende kunstenaars, uitgeverijen als Aux Quatre Vents en de strategische rol van Baasrode als achterhaven van Antwerpen. Een meeslepende uitnodiging om het dorp van toen te ontdekken door de ogen van een van de grootste kunstenaars uit onze geschiedenis.

                      Pieter Bruegel en Baasrode – Een studie

                      Auteur: Bart De Bondt, met medewerking van Prof. Dr. Manfred Sellink

                      Historicus Bart De Bondt brengt een uitzonderlijk diepgravende studie van Bruegels pentekening van Baasrode — een van de meest waardevolle visuele bronnen uit de lokale geschiedenis. Hij beschrijft met precisie hoe de tekening het dorpsbeeld vastlegt vlak vóór de grote brand van 1558, en plaatst elk zichtbaar detail in zijn historische context: de havenkaaien, het kerkhoofd, de handelshuizen, het Hof van Peene en de kwetsbare relatie met de grillige Schelde. De Bondt reconstrueert niet alleen het 16e-eeuwse Baasrode, maar toont ook hoe Bruegels werk later werd gerecycleerd in schilderijen van Jan Brueghel de Oude. Het resultaat is een fascinerende combinatie van kunsthistorische analyse, lokale geschiedenis en hydrologische evolutie langs de rivier.

                        • Groep kinderen van de Visitatieschool, 1918

                        Auteur: Jan Fierens

                        Aan de hand van een foto uit 1918 brengt Jan Fierens de namen tot leven van een groep meisjes op de speelplaats van de Visitatieschool, kort na de wapenstilstand. Fierens ontrafelt wie ze waren, welke families ze vertegenwoordigden en hoe hun leefwereld eruitzag in de nasleep van de Groote Oorlog. Het artikel toont hoe een ogenschijnlijk eenvoudige klasfoto een venster kan worden op een turbulente periode en op het dagelijks leven in Baasrode tijdens de wederopbouw.

                        • De gezinskilometer van 1970

                        Auteur: Leo Hermans

                        Leo Hermans neemt de lezer mee naar 1970, wanneer de Baasroodse atletiekclub een nieuw initiatief op poten zette: de gezinskilometer. Een sportief en tegelijk sociaal experiment dat families op een laagdrempelige manier samenbracht rond bewegen, in een tijd waarin sportverenigingen de motor vormden van het dorpsleven. Hermans beschrijft het enthousiasme, de praktische organisatie en de impact van dit evenement, dat meer deed dan sport promoten: het versterkte het dorpsweefsel.

                        • Kwartierstaat van Julia Floryn

                        Auteur: Steve De Maeyer

                        Steve De Maeyer schetst een bijzonder genealogisch portret: de kwartierstaat van Julia Floryn, geboren in Baasrode in 1915 en honderd jaar oud. Hoewel Julia de gemeente al vroeg verliet, blijft haar familiegeschiedenis diep geworteld in Baasrode en Vlassenbroek. Via akten, generatiesporen en lokale familietakken weeft De Maeyer een stamboom die niet alleen Julia’s afkomst eert, maar ook een levendig beeld schetst van de families die de streek mee vormgaven.

                        • Even over… de watertoren

                        Auteur: Steve De Maeyer

                        Een klein woordje over de watertoren in Baasrode, die op 25 september 1982 werd ingehuldigd. Het bouwwerk aan de Broekstraat werd een markant beeld aan de rand van de Vlassenbroekse polder.


                        2015/3

                        • Nieuwejaarke zoete…

                        Auteur: Steve De Maeyer
                        Een warme kennismaking met een levende volksgebruikt: het nieuwjaarszingen met eenvoudige liedjes en ludieke versies, van het bekende “Nieuwejaarke zoete” tot gewaagdere streekvarianten. Met sigaren voor vaste klanten in café’s als De Lido, varianten van de tekst en de link naar cafés en verenigingsleven, toont dit stuk hoe kleine rituelen het sociale weefsel van Baasrode verstevigden.

                        • De rijkste Baasrodenaars op de drempel van de Belgische revolutie (deel 2)

                        Auteur: Steve De Maeyer
                        In dit vervolg op een eerder artikel ontleedt De Maeyer de nummers 11–21 van de hoofdelijke omslag van 1830. Hij reconstrueert levensloop, beroepen en woonplaatsen van renteniers, landbouwers, herbergiers en koopmannen. Aan de hand van concrete data (aanslagen, huizenlocaties, familierelaties) tekent hij het economisch landschap waarin landbouwkapitaal en beginnende investeerders de sociaaleconomische top van Baasrode vormden: een microanalyse van rijkdom en macht vlak voor de moderne industrialisering.

                        • Mededelingen

                        Redactie / Heemkring Baceroth
                        Korte rubriek met praktische informatie voor leden: aankondigingen over het bier “Kamiel”, verkoopadressen, oproep tot schenking van erfgoedmateriaal, herinnering aan lidgeld en uitnodiging tot het steunen van de heemkring. Functioneel, maar even belangrijk: hier ontspringen vaak nieuwe onderzoekslijnen en materiaalinzamelingen voor toekomstig historisch werk.

                        • Gedeporteerd tijdens de Tweede Wereldoorlog

                        Auteur: Frans Dooms
                        Een aangrijpend ooggetuigenverslag en reconstructie rond een groep Baasrodenaren die tijdens WO II gedeporteerd werden naar Duitse werkkampen (o.a. het kamp bij Dörnitz/Altengrabow). Frans Dooms beschrijft persoonlijke lotgevallen: van heimwee, verraden vluchten en dwangarbeid tot overlevingstechnieken in de barakken. Het stuk brengt persoonlijke brieven, herinneringen van naasten en een treffend portret van wie terugkwam als “levend geraamte”. Een harde, noodzakelijke herinnering aan lokale slachtoffers en hun families.

                        • Kunstenaars te Baasrode: Jean Steeman

                        Auteur: Emmi Clapdorp
                        Een rijk portret van Jean (Kamiel Tsaar) Steeman, schilder en veelzijdig kunstenaar, met een uitvoerige biografie: opleiding, prijzen, tentoonstellingen, anekdotes (o.a. zijn rol bij het redden van Rubens’ werk tijdens de brand in de Sint-Pauluskerk) en zijn band met het Scheldelandschap. Het artikel bevat beschrijvingen van zijn thematiek (paarden, landschappen), overzicht van tentoonstellingen en een duidelijk beeld van Steeman als verbindende figuur tussen kunst, milieu-activisme en lokale gemeenschap.

                        • Wist je dat… Baasrode omstreeks 1837 één van de grootste Belgische maritieme handelsvloten bezat?

                        Auteur: Bart De Bondt
                        Een verrassend artikel over de maritieme positie van Baasrode rond 1837: hoewel het om slechts drie zeilschepen ging (pleiten), plaatste dat de gemeente op de ranglijst van maritieme havens. Bart De Bondt legt uit welke schepen (Deux-Frères, Victoire, Drie Gebroeders) dat waren, hun tonnage en handelsbestemmingen, en plaatst dit in bredere context door ook scheepsgebouwen en latere, veel grotere koopvaardijorders uit de fabrieksscheepsbouw te noemen. Een fascinerende correctie bij het idee dat alleen grote steden maritieme geschiedenis hadden.

                        • Vluchtelingen uit Roeselare te Baasrode (1917–1918)

                        Auteur: Steve De Maeyer
                        Een zorgvuldig onderzoek naar de opvang van Roeselaarse burgervluchtelingen in Baasrode tijdens de hevige bombardementen van eind 1917 en 1918. De Maeyer gebruikt kloosterverslagen, parochieregisters en overlijdensakten om aantallen, huisvesting (o.a. in het klooster van de Visitatie), sterfgevallen en de problematiek van terugkeer na de wapenstilstand te schetsen. Het artikel belicht de logistieke, medische en sociale uitdagingen van tijdelijk onderdak geven en laat zien hoe sporen van die opvang nog in bidprentjes, begrafenisregisters en straatnamen terug te vinden zijn.


                        2015/2

                        • Uit de oude doos (2)

                        Auteur: Steve De Maeyer

                        Een foto van Atletiek Club Baasrode van december 1967 vanonder het stof gehaald.

                        • Uit het straatbeeld verdwenen: onze cinema’s

                        Auteur: Leo Van de Velde
                        Baasrode kende ooit een levendige filmcultuur: van de schimmenspelen in het begin van de 20ste eeuw tot twee bloeiende buurtcinema’s die decennialang het dorp kleur gaven. Leo Van de Velde reconstrueert minutieus de geschiedenis van Olympia, Cinema Vooruit / Cinémax en Cinema De Kring. Hij verbindt technische evoluties (van stomme film tot geluidsfilm) met sociale spanningen tussen socialistische en katholieke zuilen, en illustreert hoe cafés, affiches, filmrollen in jutezakken en strenge filmcommissies het cinemaleven bepaalden. Een rijk en nostalgisch portret van een verdwenen stukje volkscultuur.

                        • Een waarachtig vertelselken… (De Braune’s)

                        Auteur: Jan Fierens
                        Met zijn typische humor en vertelstijl laat Jan Fierens de lezer kennismaken met een bijna ongelooflijk, maar heerlijk volks verhaal over de Baasroodse fabriek “De Bruyn”. Hij reconstrueert hoe topmensen van Unilever — bij vergissing of noodlot — precies in Baasrode zouden belanden om er hun grote fusie te bespreken. Een combinatie van anekdote en nostalgie, vol kleurige details zoals het fabriekslocomotiefje “Delphine”, spoorwegaftakkingen en internationale verwarring over uurverschillen. Tussen de humor door toont Fierens ook de strategische ligging en economische betekenis van de fabriek.

                        • Kunstenaars te Baasrode: Philippe Alexander Nijs (1724-1805)

                        Auteur: Wim Robberechts
                        Wim Robberechts brengt een indrukwekkende kunsthistorische studie over Philippe Alexander Nijs, telg uit een vermaarde beeldhouwersfamilie uit het 18e-eeuwse Waas- en Scheldeland. Hij onthult de rijke context achter het Baasroodse kerkinterieur, waaronder het tabernakel en de evangelistenmedaillons van de Sint-Ursmaruskerk. De auteur schetst zowel Nijs’ carrière als koninklijk beeldhouwer, zijn opleiding in het atelier van zijn vader Adriaan Egidius, zijn opdrachten in binnen- en buitenland, en zijn rol in het culturele leven van Temse. Een bijdrage die royaal toont dat Baasrode wél waardevol kerkelijk erfgoed bezit.

                        • Uit de krant: overlijden van pastoor Petrus Petit (1848)

                        Auteur: Steve De Maeyer
                        Aan de hand van een artikel uit Den Denderbode werpt Steve De Maeyer een nieuw licht op het overlijden van pastoor Petrus Petit. Hij ontleedt hoe de dorpsgemeenschap de priester roemde als een moedige herder tijdens een “epidemie”, en plaatst die getuigenis in een correcte historische context. De Maeyer reconstrueert de werkelijke doodsoorzaak, wijst op verwarring tussen tyfus en de rode-loop-epidemie van 1846, en beschrijft de schrijnende leefomstandigheden op de Broekkant. Het resultaat is een genuanceerde microgeschiedenis van ziekte, armoede en pastoraal engagement.

                        • Het stamineetje (deel 1)

                        Auteur: Peter Sarens
                        Een sfeervolle rondleiding door een minutieus gereconstrueerd dorpscafé, waar elke object (van spuwbakje en petroleumlamp tot eierkorf en ‘lampe belge’) het dagelijkse leven van rond 1900 weer tot leven brengt. Peter Sarens beschrijft niet alleen de voorwerpen, maar ook hun gebruik, hun sociale betekenis en de taal die ermee verbonden is. Een charmant en rijk geïllustreerd stuk dat de lezer meeneemt naar de tijd van tooghangers, rook, gerstenbier en eenvoudige gezelligheid.


                        2015/1

                        • Uit de krant: Het drama van Judocus Livinus Philibert (1896)

                        Auteur: Steve De Maeyer
                        Een kort krantenstukje uit 1896 blijkt slechts het topje van een tragische ijsberg. Het verhaal van Judocus Livinus Philibert, die in de Schelde sprong omdat de overzetboot te lang op zich liet wachten, groeit bij Steve De Maeyer uit tot een breed familiaal drama. De auteur reconstrueert niet alleen de fatale zwemtocht, maar ook de opeenstapeling van rampspoed die de familie Philibert trof: kindersterfte, oorlogsslachtoffers en vroegtijdige dood. Een pakkend inkijkje in de harde realiteit van “de goede oude tijd”, die vaak minder romantisch was dan we graag denken.

                        • Eddy Verhavert, Peter Rooibos en de tragiek van het leven

                        Auteur: Willy Van Damme
                        Het levensverhaal van Baasrodenaar en dichter Eddy Verhavert ontvouwt zich als een grillige kroniek van hoop, rebellie en verval. Willy Van Damme schetst een generatie in beroering: van Bob Dylan en beatliteratuur tot het anarchistische kunstenaarsmilieu rond De Vliet. Verhavert, alias Peter Rooibos, toonde al vroeg taalvirtuositeit maar worstelde evenzeer met twijfel en onthechting. Zijn twee dichtbundels getuigen van talent én donkerte; zijn latere jaren verzinken tragisch in isolement en ziekte. Een indringend portret van een lokale kunstenaar die balanceerde tussen genialiteit en zelfvernietiging.

                          • Het klooster van de Visitatie en 1914–’18

                          Auteur: Steve De Maeyer
                          De Maeyer belicht de oorlogsjaren door de ogen van de Baasroodse zusters van de Visitatie, gebaseerd op hun verslag aan het moederklooster in Sint-Amandsberg. De inval van Duitse troepen, plunderingen, vernielde kapelornamenten en het noodgedwongen onderdak in de pastorij tekenen de eerste oorlogsdagen. Tegelijk tonen de zusters hun sociale rol: voedselbedeling, naailessen voor werkloze meisjes, opvang van vluchtelingen. Een beknopt maar rijk overzicht dat de kleine en grote verhalen van WO I samenbrengt in een microgeschiedenis van een dorpsklooster in turbulente tijden.

                          • Baasrode en spionage in 1914–’18

                          Auteur: Steve De Maeyer
                          Via een vergeten artikel van Roger Colaes duikt De Maeyer diep in de clandestiene wereld van spionage en berichtensmokkel tussen Baasrode, Steendorp en Nederland. Wat begint met de vraag hoe een juffrouw Colaes zich tijdens de oorlog verplaatste, mondt uit in een fascinerend web van paspoorten, verborgen boodschappen, zeeschepen die stiekem informatie doorgeven, en families die hun leven riskeerden voor nieuws van het front. Een verrassend hoofdstuk lokale geschiedenis waarin gewone burgers sleutelrollen vervullen in een gevaarlijke ondergrondse communicatieketting.

                          • Uilenhistorie te Baasrode

                          Auteur: Steve De Maeyer (heruitgave van artikel door Frans Kestens)
                          Een hilarisch en bijna absurd verhaal uit 1965, waarin wipschieters in de kerk op zoek gaan naar een “wraakzuchtige” kerkuil. Wat een serieuze jacht lijkt, eindigt in slapstick: de uil blijkt opgevuld én al vijf jaar dood. Een mooie terugblik op de pen van journalist Frans Kestens, meester in het vangen van het dorpsleven in vrolijke, levendige anekdotes. De Maeyer voorziet de herpublicatie van context en een oproep naar verdere herinneringen.

                          • Nog over onze kerkhoven

                          Auteur: Lieve De Decker & Steve De Maeyer
                          De auteurs plaatsen kritische kanttekeningen bij de recente opruimingsacties op de kerkhoven van Den Briel, Vlassenbroek en Baasrode-centrum. Ze tonen hoe graven en vooral de namen en verhalen erachter met snelheid en weinig nuance verdwijnen. De houten bordjes, de financiële drempels en de argumentatie van “plaats maken” worden in vraag gesteld. Een scherpe reflectie over erfgoed, respect en gemeentelijke keuzes, die aantoont hoe begraafplaatsen ook dragers zijn van lokale identiteit


                          2014/3

                          • Uit de oude doos

                          Auteur: Steve De Maeyer
                          Een intieme blik in het dorpsleven van de jaren 1960. Aan de hand van een foto genomen in het café van Jean Désiré Vernimmen in de Kerkstraat reconstrueert Steve De Maeyer wie er rond de tafel zit: dorpsfiguren, jonge mensen op de drempel van hun volwassen leven, en bewoners die soms veel te vroeg overleden. Het stuk ademt de warme nostalgie van Baasrode voor de tijd waarin cafés buurtpleinen waren en elke foto een klein venster op het gemeenschapsleven vormde.

                          • Hoe Baasrode 1914-1918 beleefde. Verslag van pastoor Felix Verhaegen (1919)

                          Auteur: Steve De Maeyer
                          Een indrukwekkend diepgravende analyse van het verslag dat pastoor Verhaegen in 1919 naar het bisdom stuurde. De Maeyer ontleedt het document vraag per vraag en plaatst elke uitspraak in haar historische context: de paniek van Vliegende Maandag, de beschietingen vanuit Moerzeke, de zware schade aan kerk en pastorij, de plunderingen, gijzelnemingen en deportaties. Hij becijfert nauwkeurig de opgeëisten, de slachtoffers en de daling in geboortecijfers, en reconstrueert hoe Baasrode, verdeeld van nature, tijdens WOI toch naar een uitzonderlijk gemeenschapsgevoel toegroeide. Een stuk lokale geschiedenis dat het dagelijkse leven achter de frontlijn tastbaar maakt.

                          • Vlassenbroek in de Groote Oorlog – Het parochiaal verslag

                          Auteur: Steve De Maeyer
                          Ook Vlassenbroek leverde na de oorlog een officieel verslag in, maar het is opvallend summier: slechts een invulstrook met cijfers. De Maeyer ontrafelt toch de veelzeggende stiltes: vijf gedeporteerden, twee gesneuvelden, terugvallende geboortecijfers en een opmerkelijke stabiliteit in de communies. Hij schetst tegelijk een scherp portret van pastoor Wauters, die pas in 1919 benoemd werd en daardoor nauwelijks weet had van de oorlogsfeiten. Het stuk toont hoe zelfs een klein polderdorpje de oorlog voelde, en hoe frustrerend een zwijgend archief soms kan zijn.

                          • Terugblik op de evenementen van oktober en november

                          Auteur: Kurt Collaert
                          Een sfeervolle terugblik op de herdenkingsperiode van 2014, honderd jaar na het uitbreken van WOI. De lancering van het “Kamieleken”-bier, genoemd naar Kamiel Van Belle, uitvoerder van het inundatieplan aan de IJzer, vormt de rode draad. Collaert beschrijft de warme receptie, de lezing over bier aan het front en de menselijke verhalen die achter het glas schuilgaan. Ook de plechtigheid aan het monument der gesneuvelden, de voordracht over de verwoesting van Dendermonde en de vertoning van de inundatiefilm passeren de revue. Een mooi voorbeeld van hoe herdenken, volkscultuur en lokale verbondenheid in Baasrode hand in hand gaan.


                          2014/2

                          • Van Baasrode en Nieuwpoort: de Sint-Laurentiustoren

                          Auteurs: Steve De Maeyer & Lieve De Decker
                          Dit openingsartikel vertrekt verrassend niet vanuit Baasrode, maar vanuit een verweerde ruïne in Nieuwpoort: de Sint-Laurentiustoren. De Maeyer en De Decker reconstrueren de turbulente geschiedenis van deze toren. Gaandeweg blijkt de hij een symbolische schakel te vormen naar Baasrode, want precies hier speelde de Baasrodenaar Kamiel Van Belle een sleutelrol tijdens de onderwaterzetting van de IJzervlakte. Het artikel vormt een krachtig historisch decor voor het verhaal dat volgt.

                          • Wie was Kamiel Van Belle, een kleine mens in de grote geschiedenis?

                          Auteurs: Steve De Maeyer & Lieve De Decker
                          Een meeslepend biografisch portret van Kamiel Van Belle (1879–1969), geboren in Buggenhout, later Baasrodenaar, soldaat en sluisbediener aan het IJzerfront. De auteurs volgen Kamiels levenspad van zijn jeugd, zijn huwelijk tot zijn gezin in de Th. Vermijlenstraat. Daarna verschuift de aandacht naar zijn uitzonderlijke oorlogscarrière: vier lange jaren aan de IJzer, nooit gekwetst, steeds aan de gevaarlijkste posten. Het artikel toont de mens achter de held: koppig, moedig en vastberaden, maar altijd bescheiden en trouw aan zijn familie.

                          • Baasrode en de Duitse opmars – September–oktober 1914

                          Auteur: Steve De Maeyer
                          Een chronologisch en indringend overzicht van de impact van de Duitse opmars op Baasrode. Aan de hand van dagboeken, militaire verslagen en lokale getuigenissen schildert De Maeyer het beeld van vluchtende burgers, beschietingen vanuit Buggenhoutbos, gijzelnemingen, en de brand die Dendermonde verwoestte. Baasrode lag dagenlang in de vuurlinie. Het artikel plaatst het lokale drama in een bredere oorlogslogica en vormt zo een cruciaal hoofdstuk in de geschiedenis van de streek.

                          • Kamiel Van Belle zette de IJzervlakte onder water

                          Auteurs: Peter Sarens, Lieve De Decker & Steve De Maeyer
                          Een minutieus, spannend en rijk geïllustreerd relaas van de gecontroleerde inundatie die de Duitse opmars tot stilstand bracht. De auteurs reconstrueren hoe technische kennis, improvisatie, nachtelijke sluizenmanoeuvres en pure moed samenkwamen. Hendrik Geeraert, sergeant Ballon, Frans Cop en vooral Kamiel Van Belle waagden hun leven in het niemandsland rond de Ganzepoot. Een combinatie van militaire strategie en persoonlijke heldenmoed.

                          • De medestanders van Kamiel Van Belle

                          Auteurs: Peter Sarens, Lieve De Decker & Steve De Maeyer
                          Een galerij van de mannen die samen met Van Belle geschiedenis schreven: Karel Cogge, de rustige kenner van de waterlopen; Hendrik Geeraert, de binnenschipper die later nationale held werd; kolonel Robert Thys, de man die de inundatie organiseerde; en Frans Cop, de schipper die de sluizen hielp openen maar pas veel later erkenning kreeg. Elk portret laat zien hoe unieke karakters, technische expertise en onwaarschijnlijke samenloop van omstandigheden samenkwamen in één historische daad.

                          • Eerbetuigingen aan Kamiel Van Belle

                          Auteurs: Lieve De Decker & Steve De Maeyer
                          Dit artikel legt de medailles, onderscheidingen en officiële erkenningen van Kamiel Van Belle onder de loep. Hoewel hij nooit de nationale erkenning kreeg zoals of Cogge of Geeraert die ervaarden, ontving hij uiteindelijk toch een indrukwekkende reeks eretekens, vaak pas jaren na de oorlog. Zijn vuurkaart, frontstrepen en ridderorden vormen een stille getuigenis van zijn inzet. Een bijzonder moment was de officiële ontvangst in Nieuwpoort in 1964, waar koning Boudewijn hem feliciteerde vijftig jaar nadat hij het water had helpen sturen.

                          • Heemkring Baceroth eert Kamiel Van Belle

                          Auteur: Redactie
                          Het nummer sluit af met een overzicht van de herdenkingsactiviteiten voor het najaar van 2014, volledig in het teken van 100 jaar Groote Oorlog. De heemkring organiseert lezingen, herdenkingen aan het monument, filmvertoningen over de inundatie en de lancering van hun eigen Kamielbier. Tegelijk doet Baceroth een oproep aan het stadsbestuur: vernoem een straat naar deze vergeten held. Het artikel ademt trots, dankbaarheid en lokale verbondenheid.


                          2014/1